12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα

12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα

12-21 Μαρτίου 2010

Η ΤΕΛΕΤΗ ΛΗΞΗΣ 12ΟΥ ΦΝΘ

Η αυλαία του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα έπεσε το βράδυ του Σαββάτου 20 Μαρτίου με την τελετή λήξης που πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα του κινηματογράφου Ολύμπιον, με οικοδεσπότη της βραδιάς, τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Δημήτρη Εϊπίδη και παρουσία της διευθύντριας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δέσποινας Μουζάκη.

Την τελετή παρουσίασε η βουλευτής Επικρατείας και δημοσιογράφος Μάγια Τσόκλη, η οποία άνοιξε την εκδήλωση κάνοντας ανακοινώσεις που αφορούσαν τόσο στον κινηματογραφικό χώρο, όσο και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Η κ. Τσόκλη τόνισε ότι η νέα ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού γνωρίζει σε βάθος τα προβλήματα της ελληνικής κινηματογραφίας και σημείωσε ότι μια από τις απόλυτες προτεραιότητες του νέου νομοσχεδίου, το οποίο βρίσκεται στην τελική του ευθεία, είναι η επίλυση του θέματος της επιστροφής του ειδικού φόρου, ώστε το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων να πηγαίνει στην ενίσχυση της παραγωγής.

Αναφερόμενη στο Φεστιβάλ, η βουλευτής Επικρατείας επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα αποκτά την αυτοτέλεια που πάντα αναζητούσε. Και απελευθερώνεται από τα Κρατικά Βραβεία, που επιδίωκαν, τόσο οι δημιουργοί όσο και οι διοργανωτές του Φεστιβάλ, και αποκτά νέα, ενισχυμένη υπόσταση, φυσικά ως μέρος του ίδιου Οργανισμού, του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Στη συνέχεια η κ. Τσόκλη, μίλησε για το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου: «Όχι απλά δεν κλείνει, όπως ακούγεται σε πηγαδάκια, αλλά αντίθετα αναδομείται ώστε να γίνεται σωστότερη αξιοποίηση των χρημάτων που διαχειρίζεται και προικοδοτείται, ώστε να παίξει έναν σημαίνοντα ρόλο σε όλα τα στάδια της κινηματογραφικής μας παραγωγής», υπογράμμισε προσθέτοντας ότι στο υπό ψήφιση φορολογικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών εντάσσονται σημαντικά αναπτυξιακά κίνητρα για επενδύσεις στον κινηματογράφο. Η κ. Τσόκλη χαρακτήρισε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ «παράδειγμα προς μίμηση», καθώς πραγματοποιείται με περιορισμένα οικονομικά μέσα και καταφέρνει να είναι το τρίτο σημαντικότερο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ στην Ευρώπη, προσθέτοντας ότι αποδεικνύει ότι «η επιβεβλημένη λιτότητα των ημερών δεν μπορεί να σταματήσει τις παθιασμένες προσπάθειες». Επίσης, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η Θεσσαλονίκη μέσω του θεσμού του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποτελεί έναν πραγματικό πόλο έλξης που δεν έχει αξιοποιηθεί μέχρι σήμερα» και εξέφρασε την ελπίδα για μια πιο ενεργή συμμετοχή των τοπικών αρχών και του επιχειρηματικού κόσμου της πόλης. «Το καλύτερο παράδειγμα συμμετοχής μας το δίνουν οι εθελοντές, που έφτασαν τους 165 φέτος, δίνοντας ένα ηχηρό μήνυμα και σε άλλες πολιτιστικές διοργανώσεις που οφείλουν να εμπνεύσουν και να αξιοποιήσουν κάθε δυνατή προσφορά» είπε. Αναφορικά με τη 12η διοργάνωση του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα η κ. Τσόκλη σημείωσε ότι ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη, στοιχείο ενθαρρυντικό σε εποχές τόσο δύσκολες για τη χώρα.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα, Δημήτρης Εϊπίδης καλωσόρισε τους προσκεκλημένους λέγοντας χαρακτηριστικά: «Όλα αυτά τα χρόνια οι απολογισμοί μας ήταν πανηγυρικοί, το ίδιο θα συμβεί και φέτος. Συνηθίζεται στη βραδιά αυτή να ανακοινώνουμε αριθμούς, που θα εντυπωσιάσουν με την αύξηση που φανερώνουν: περισσότεροι θεατές, περισσότερες ταινίες, εκδηλώσεις, ένα Φεστιβάλ που μεγαλώνει επιτυχημένα. Φέτος θα ξεκινήσουμε από έναν αριθμό που μειώθηκε, τα χρήματα. Το Φεστιβάλ ξεκίνησε ως πείραμα και ανέκαθεν γινόταν με πνεύμα οικονομίας. Οι σοβαρότατες οικονομικές εξελίξεις στη χώρα μας, μας οδήγησαν να περικόψουμε ακόμα περισσότερο τον ήδη περιορισμένο προϋπολογισμό μας. Το καλό αποτέλεσμα του Φεστιβάλ προήλθε από τη συλλογική εργασία νέων παιδιών που διαθέτουν όλο τους το χρόνο και την προσπάθεια για την επιτυχία του Φεστιβάλ. Ως πολίτες αυτής της χώρας είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε οποιαδήποτε θυσία για τη βελτίωση του τόπου μας. Ένα πράγμα που δεν θα μπορούσα να δεχτώ είναι απολύσεις. Δεν θέλω αυτά τα παιδιά να χάσουν τις δουλειές τους. Θα μείνουμε μαζί, θα υποστούμε οποιαδήποτε περικοπή αλλά θα παραμείνουμε σαν οικογένεια και θα συνεχίσουμε το έργο μας. Ας ελπίσουμε ότι το μέλλον επιφυλάσσει καλύτερες μέρες για το φεστιβάλ και πρωτίστως για τη χώρα μας». Ο κ. Εϊπίδης σημείωσε ότι το 12ο Φεστιβάλ έκλεισε με απρόσμενη επιτυχία ενώ κάνοντας τον απολογισμό ανέφερε ότι η φετινή διοργάνωση περιελάμβανε 189 ταινίες από 42 χώρες, τρία αφιερώματα, δύο εκθέσεις, δύο ημερίδες, δύο εργαστηριακά σεμινάρια. Στην ειδική ζώνη για παιδιά παρουσιάστηκαν 11 ταινίες που παρακολούθησαν συνολικά 2.000 μαθητές. Αναφορικά με τους θεατές του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, ο κ. Εϊπίδης τόνισε ότι αγγίζουν τους 45.000, αριθμός αυξημένος κατά 10% σε σχέση με πέρσι. Ταυτόχρονα η αγορά ντοκιμαντέρ έγινε εξ’ ολοκλήρου ψηφιακή, εξέλιξη που διπλασίασε τον αριθμό των θεάσεων, από 1800 πέρσι σε 3000 φέτος. Ο κ. Εϊπίδης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο γεγονός ότι ευοδώθηκαν οι προσπάθειες δύο ετών του Φεστιβάλ για την καθιέρωση δύο υποτροφιών, σε συνεργασία με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. «Έτσι κάθε χρόνο δύο παιδιά, μετανάστες που φοιτούν στο Διαπολισμικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης θα έχουν την ευκαιρία να σπουδάσουν στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ και να έχουν οικονομική βοήθεια» είπε εκφράζοντας δημοσίως τις ευχαριστίες του προς τον υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη Σπύρο Βούγια. Τέλος ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ευχαρίστησε όσους βοήθησαν στην πραγματοποίηση του Φεστιβάλ, το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού , το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, το Δήμο Θεσσαλονίκης, το Ελληνικό Κέντρου Κινηματογράφου, τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, την ΕΡΤ, την ΕΡΤ 3, το πρόγραμμα MEDIA, τους χορηγούς του Φεστιβάλ, καθώς και τους σκηνοθέτες και τους παραγωγούς που εμπιστεύθηκαν το έργο τους, τους συνεργάτες του και το κοινό για το οποίο χαρακτηριστικά σημείωσε: «Είστε η κινητήριος δύναμη του Φεστιβάλ».

Ακολούθησε η απονομή των βραβείων στα ντοκιμαντέρ που ξεχώρισαν στο πλαίσιο του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Το βραβείο της Διεθνούς Αμνηστίας για την καλύτερη ταινία που πραγματεύεται θέματα για ανθρώπινα δικαιώματα απονεμήθηκε στην ταινία Καταγγελία του Ζάο Λιάνγκ. Στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν οι κυρίες Ειρήνη Τσολάκη, Μαριάννα Λεονταρίδου και Μάρω Σαββοπούλου από τη Διεθνή Αμνηστία, καθώς και οι δημοσιογράφοι Σωτήρης Δανέζης και Παύλος Νεράντζης. Κατά την απονομή η κ. Τσολάκη μέλος του Δ.Σ. του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «οι παραβιάσεις των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτισμικών δικαιωμάτων συναντούν τις παραβιάσεις των πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων. Τα κράτη οδηγούν τους λαούς στη φτώχια και την εξαθλίωση και όποιος τολμήσει να υψώσει τη φωνή του βρίσκεται αντιμέτωπος με τις διώξεις, τα βασανιστήρια και το θάνατο. Μιλάμε για τη χώρα του εμπορίου και του μεταξιού, για την υπερδύναμη που την υποστηρίζουν παγκόσμια οικονομικά συμφέροντα, την Κίνα».

Το βραβείο της WWF για την καλύτερη ταινία που πραγματεύεται περιβαλλοντικά ζητήματα απονεμήθηκε στην ταινία Οι τελευταίες μέρες του Σισμαρέφ του Γιαν Λάουτερ. Στην επιτροπή συμμετείχαν οι Γιώργος Βελλίδης, Ιάσων Κάντας και Θανάσης Ασπρούλιας. Εκ μέρους της επιτροπής ο κ. Βελλίδης σημείωσε ότι «η ταινία παρουσιάζει την άρρηκτη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και ότι ακόμα και στις μέρες μας υπάρχουν κοινωνίες που ζουν αρμονικά με τη φύση. Υπάρχει μια τεράστια ειρωνεία στο ντοκιμαντέρ, για μια κοινωνία που σέβεται το περιβάλλον και συμβάλλει ελάχιστα αν όχι μηδενικά στην κλιματική αλλαγή, αλλά από αυτήν θα προέλθουν σύντομα οι πρώτοι κλιματικοί πρόσφυγες».

Το βραβείο τηλεοπτικής προβολής της ΕΡΤ3 σε ταινία του τμήματος «Ο πλανήτης σε κίνδυνο» απονεμήθηκε στην ταινία Ωκεανοί από πλαστικό της Σαντρίν Φεϊντέλ. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ. Στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν οι Νέλλη Ζήκα, Λάζαρος Λαζαρίδης και Γιώργος Μπότσος. Την βράβευση έκανε ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΡΤ3 Αναστάσιος Σπηλιόπουλος ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «η ΕΡΤ3 ανταποκρινόμενη στην αποστολή της ως δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό μέσο έχει αγκαλιάσει τον πολιτισμό. Πιστεύει και επενδύει η ίδια σε αυτό το σπουδαίο είδος κινηματογραφίας, το ντοκιμαντέρ. Στηρίζει το θεσμό του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, από τη γέννησή του μέχρι σήμερα, γιατί πιστεύει ότι συμβάλλει στην ανάδειξη της Θεσσαλονίκης σε πολιτιστική μητρόπολη της ευρύτερης περιοχής».

Το βραβείο Doc on air που πέρσι καθιέρωσε η ΕΡΤ για το καλύτερο πρότζεκτ του Pitching Forum απονεμήθηκε στην Μυρτώ Παπαδογεώργου για την ταινία Ζωή σε μια πόλη γεμάτη λάθη. Το Pitching Forum έχει ως στόχο να υποστηρίξει σχέδια ντοκιμαντέρ στο στάδιο της ανάπτυξης, που αναζητούν συμπαραγωγούς και πόρους. Το βραβείο της ΕΡΤ συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 7.000 ευρώ. Η προϊσταμένη του τμήματος διεθνών συμπαραγωγών της ΕΡΤ Ειρήνη Γαβαλά που έκανε την απονομή, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι το σκεπτικό της επιτροπής που αποτελείται από τους διδάσκοντες του Pitching Forum από όλη την Ευρώπη ήταν ότι το βραβείο απονέμεται σε μια νέα δημιουργό που προσεγγίζει την κρίση με έναν διαφορετικό τρόπο. «Εάν θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο πρέπει να ξεκινήσουμε από τον εαυτό μας και έτσι να δημιουργήσουμε το ντόμινο. Διαλέξαμε αυτό το πρότζεκτ γιατί θα γίνει ένα φιλμ θαρραλέο, από μια νέα γενιά με πολύ καλή αίσθηση του χιούμορ. Από τα 130 φίλμ που εστάλησαν στο European Documentary Network 21 παρουσιάζονται φέτος στο Pitching Forum της Θεσσαλονίκης και οι συνάδελφοι της επιτροπής επέλεξαν μια ελληνίδα σκηνοθέτη, τη Μυρτώ Παπαδογεώργου». Η σκηνοθέτις ευχαρίστησε το EDN και την επιτροπή για την υποστήριξη που της παρείχαν στη μοναχική διαδρομή της δημιουργίας.

Σειρά είχαν τα βραβεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI. Στην κριτική επιτροπή συμμετείχαν οι κυρίες Pamela Bienzobas από τη Χιλή, Anne Brunswick από τη Γαλλία, Seray Genc από την Τουρκία και Βένια Βέργου από την Ελλάδα. Το βραβείο FIPRESCI για ξένη παραγωγή απονεμήθηκε στην ταινία Κυνηγώντας ελέφαντες των Αλμπέρτο Άρσε και Μοχάμαντ Ρουτζάιλα. Το σκεπτικό της επιτροπής για την επιλογή του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ, όπως εξήγησε η κ. Bienzobas ήταν ότι πρόκειται για μια «ενοχλητική και προκλητική κραυγή βοήθειας η οποία φέρνει τον θεατή στην ίδια κατάσταση επείγοντος στην οποία βρέθηκαν και οι δημιουργοί της ταινίας». Ο κ. Ρουτζάιλα επρόκειτο να επισκεφτεί το Φεστιβάλ, όμως δεν του επετράπη να ταξιδέψει από την Ισπανία όπου ζει ως πολιτικός πρόσφυγας από την Παλαιστίνη. Σε χαιρετισμό που απέστειλε, όταν πληροφορήθηκε για τη βράβευσή του, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Η ταινία παρουσιάζει την πραγματικότητα της Γάζας σε μια περίοδο που ο όρος κρίση χρησιμοποιείται ευρύτατα, τόσο στη Γάζα όσο και στην Ευρώπη. Η ταινία ορίζει ένα μικρό μέρος της πραγματικότητας, η οποία πηγάζει από την άγνοιας της ανθρώπινης κρίσης, αποτέλεσμα ενός άγριου πολέμου που λαμβάνει χώρα ακόμα και σήμερα». Για τη σημασία του βραβείου, σημείωνε: «Δυστυχώς η ταινία μας κερδίζει βραβεία τη στιγμή που οι άνθρωποι εκείνοι που έχουν χάσει τους αγαπημένους τους ζουν την ίδια πραγματικότητα με διαφορετικούς τρόπους. Αυτό το βραβείο σημαίνει ότι εσείς θέλετε να ξέρετε. Πιθανότατα να είστε σοκαρισμένοι από την ταινία αλλά σε λίγο θα επιστρέψετε στη δική σας πραγματικότητα με ένα ποτήρι κρασί, ένα πιάτο μουσακά, ένα κανταΐφι. Σας ευχαριστώ που μοιραστήκατε τον πόνο και την αγωνία των ανθρώπων, οι οποίοι παρόλα αυτά επιμένουν να χαμογελούν». Το βραβείο FIPRESCI για ελληνική παραγωγή απονεμήθηκε στην ταινία Ταξιδιάρα Ψυχή της Αγγελικής Αριστομενοπούλου. Όπως ανέφερε η κριτικός Βένια Βέργου η ταινία αποτελεί ουσιαστικά «μια συνάντηση με έναν συναρπαστικό καλλιτέχνη, ο οποίος μας παρασύρει σε ένα ταξίδι στο χώρο και το χρόνο του κοινωνικού, μουσικού και φυσικού τοπίου της Ελλάδας». Η σκηνοθέτης ευχαρίστησε τους συνεργάτες της, τον Γιάννη Αγγελάκα και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Στη συνέχεια στο βήμα ανέβηκε ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Σπύρος Βούγιας, ο οποίος πριν απονείμει τα βραβεία κοινού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για τις ξένες παραγωγές, αναφέρθηκε στο σκεπτικό της καθιέρωσης των υποτροφιών σε μετανάστες λέγοντας ότι εκτός από τις πολιτικές αποφάσεις, όπως αυτή της απόδοσης ιθαγένειας, χρειάζονται και μικρές καθημερινές αποφάσεις για την ενσωμάτωση των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία. «Εύχομαι σε λίγα χρόνια να δούμε στο Φεστιβάλ κάποιες από τις ταινίες των υποτρόφων». Αναφερόμενος στο θεσμό του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο κ. Βούγιας επεσήμανε ότι δεν βρίσκεται εδώ για πολιτικές ανακοινώσεις, αλλά για να απονείμει βραβείο, και ως πολίτης αυτής της πόλης και φίλος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με το οποίο όλοι, όπως είπε χαρακτηριστικά, μεγαλώσαμε τα τελευταία 50 χρόνια και πρέπει να το στηρίξουμε από τους εθελοντές μέχρι τους διευθυντές του, παλαιότερους και τωρινούς, από τον Μισέλ Δημόπουλο και τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τη Δέσποινα Μουζάκη και τον Γιώργο Χωραφά, αλλά και τους ανθρώπους που θα βρεθούν στα επόμενα 50 χρόνια κοντά του. «Το Φεστιβάλ χρειάζεται τη Θεσσαλονίκη και η Θεσσαλονίκη το Φεστιβάλ», είπε κλείνοντας ο κ. Βούγιας.

Στην κατηγορία ξένης παραγωγής διάρκειας κάτω των 45’ το βραβείο κοινού που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ απονεμήθηκε στον Βαχάν Καραπετιάν για το ντοκιμαντέρ Οδυσσέας. Στην κατηγορία ξένης ταινίας άνω των 45’ το βραβείο κοινού, που συνοδεύεται από έπαθλο 4.000 ευρώ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Με τα μάτια ορθάνοιχτα - Εξερευνώντας τη σημερινή Νότια Αμερική του Γκονσάλο Αριχόν.

Την απονομή των βραβείων κοινού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για τις ελληνικές ταινίες έκανε ο πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Ανδρέας Μαρτίνης, ο οποίος όπως τόνισε «ο στόχος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού είναι να ευαισθητοποιεί το κοινό για αυτό το λόγο θα βρίσκεται πάντα στο πλευρό του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης». Ο κ. Μαρτίνης απένειμε το Βραβείο Κοινού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για ελληνική ταινία κάτω των 45 λεπτών που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ στο σκηνοθέτη Λευτέρη Φυλακτό για το ντοκιμαντέρ Ενεργό μέλος- Active member. O σκηνοθέτης ευχαρίστησε το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης γιατί δίνει την ευκαιρία σε ανεξάρτητους δημιουργούς να βρίσκονται σε επαφή με το κοινό.
Τέλος το βραβείο κοινού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού για ελληνική ταινία άνω των 45 λεπτών, που συνοδεύεται από χρηματικό βραβείο 10.000 ευρώ απονεμήθηκε στο ντοκιμαντέρ Γάζα ερχόμαστε σε σκηνοθεσία Γιώργου Αυγερόπουλου και Γιάννη Καρυπίδη. «Η ταινία δείχνει πως απλοί, καθημερινοί άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν την ιστορία» ανέφερε ο Γιώργος Αυγερόπουλος, ενώ ευχαρίστησε και κάλεσε στη σκηνή τα μέλη του πληρώματος που ταξίδεψαν με δυο καΐκια μέχρι το αποκλεισμένο λιμάνι της Γάζας. Όπως ανακοίνωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αυγερόπουλος, το χρηματικό έπαθλο θα διατεθεί για την ενίσχυση της νέας αποστολής, αλλά και για την ανοικοδόμηση της Γάζας. Από την πλευρά του ο Γιάννης Καρυπίδης τόνισε ότι μετά το ντοκιμαντέρ, η συνέχεια της ιστορίας θα γραφτεί τον ερχόμενο μήνα μέσα από την νέα αποστολή τους που θα μπορούσε να έχει τίτλο «Γάζα ξαναερχόμαστε». Όπως ανέφεραν μέλη της ομάδας σε περίπου σαράντα μέρες τέσσερα ή πέντε φορτηγά πλοία θα βάλουν ρότα για το λιμάνι της Γάζας.

Αμέσως μετά την απονομή των βραβείων ακολούθησε η προβολή της βραβευμένης με το βραβείο κοινού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, ξένης ταινίας άνω των 45 λεπτών, Με τα μάτια ορθάνοιχτα - Εξερευνώντας τη σημερινή Νότια Αμερική του Γκονσάλο Αριχόν (Ουρουγουάη).

Στην τελετή λήξης του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Σπύρος Βούγιας, η διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δέσποινα Μουζάκη, ο πρόεδρος της ΕΡΤ3 Αναστάσιος Σπηλιόπουλος, ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Ανδρέας Μαρτίνης, ο αντιπρόεδρος του ΕΚΚ, Δημήτρης Σοφιανόπουλος, ο Βασίλης Λεοντιάδης, μέλος του ΔΣ του ΕΚΚ, η Ειρήνη Τσολάκη, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του ελληνικού τμήματος Διεθνούς Αμνηστίας, ο υπεύθυνος επικοινωνίας της WWF Ελλάς Γιώργος Βελλίδης, η υπεύθυνη εθελοντισμού του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, ολυμπιονίκης Βούλα Πατουλίδου, ο βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ Αναστάσιος Κουράκης, ο Ρήγας Αξελός, μέλος της γενικής συνέλευσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Νεολαίας Βασίλειος Γάκης, η εκπρόσωπος της Νομαρχίας Χριστίνα Κελεσίδου, ο Τούρκος Πρόξενος Huseyin Ozdemir, o Πρόξενος του Καναδά Παντελής Πετμεζάς, ο Επίτιμος Πρόξενος της Ταϊβάν Ρέμης Χατζησάββας, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, Αντώνης Παπαδόπουλος, η καθηγήτρια στο τμήμα δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ, δημοσιογράφος Άννα Παναγιωταρέα, η Πρόεδρος της Όπερας Θεσσαλονίκης Πηνελόπη Σερδάρη, ο Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Julien Chiappone-Lucchesi, ο πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, Χάρης Παπαδόπουλος, η πρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής της UNESCO Καίτη Τζιτζικώστα, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Sani Fetsival Όλγα Ταμπουρή κ.α.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 12ου ΦΝΘ - ΣΕ 17 ΠΟΛΕΙΣ ΜΕΧΡΙ 31 ΜΑΡΤΙΟΥ

Το 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης-Εικόνες του 21ου Αιώνα απλώνεται φέτος σε 17 πόλεις σε όλη την Ελλάδα, με τη συνεργασία των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης και τη στήριξη των πολιτιστικών οργανισμών και ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, φέρνοντας μέσα από τις Περιφερειακές Εκδηλώσεις στους φίλους του ντοκιμαντέρ, ό,τι πιο ενδιαφέρον και ανατρεπτικό προβάλλεται στις αίθουσες του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

Οι Περιφερειακές Εκδηλώσεις αποτελούν ένα δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ της έδρας του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και των πόλεων της περιφέρειας, με στόχο πάντα να έρθει σε επαφή το κοινό με την πρόσφατη ελληνική και ξένη παραγωγή ταινιών τεκμηρίωσης.

Στο πλαίσιο της φετινής διοργάνωσης, οι Περιφερειακές Εκδηλώσεις απλώνονται σε 17 πόλεις, την Αλεξανδρούπολη, την Δράμα, τη Βέροια, τον Βόλο, τα Γρεβενά, την Έδεσσα, το Ηράκλειο, την Καβάλα, την Καστοριά, την Κέρκυρα, το Κιλκίς, την Κοζάνη, τα Ιωάννινα, την Πάτρα, το Ρέθυμνο, τη Φλώρινα και τα Χανιά.

Παράλληλα, ταινίες του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα προβληθούν σε σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας, και πιο συγκεκριμένα, στο Γενικό Κατάστημα Κράτησης Θεσσαλονίκης, στο Κατάστημα Κράτησης Πάτρας καθώς και στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Βόλου, με σκοπό να «ταξιδέψουν» οι Εικόνες του 21ου Αιώνα σε ανθρώπους που δεν θα είχαν διαφορετικά την ευκαιρία να τις δουν.

Το αναλυτικό πρόγραμμα των Περιφερειακών Εκδηλώσεων έχει ως εξής:

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ (21, 22, 23 Μαρτίου 2010, Δημοτικό θέατρο)
21 Μαρτίου
19.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present|
21.00 Το σινεμά γυμνό / Naked Cinema
23.00 Ενεργό μέλος / Active member

22 Μαρτίου
19.00 Καλή τύχη / Good Fortune
20.30 Σκοτώνοντας τα κορίτσια / Killing girls
22.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground
23.30 Once in a lifetime

23 Μαρτίου
19.00 Οι εθισμένοι του Αφγανιστάν / Addicted to Afghanistan
20.30 Το κουράγιο της μάνας: Αντιμιλώντας στον αυτισμό / Mother’s courage : Talking back to autism (former title: The sunshine boy)
22.30 Ωκεανοί από πλαστικό / The mermaids’ tears: Oceans of plastic
23.30 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul

ΚΑΒΑΛΑ (22, 23 Μαρτίου 2010, Κινηματογράφος Απόλλων)
22 Μαρτίου
18.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
19.15 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present
21.15 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul
22.30 Το σινεμά γυμνό / Naked Cinema

23 Μαρτίου
17.30 Το τελευταίο τραίνο του γυρισμού / The last train home
19.00 Google Baby
20.30 Καλή τύχη / Good Fortune

ΚΑΣΤΟΡΙΑ (22 Μαρτίου, Επιμελητήριο )
22 Μαρτίου
20.30 Ενεργό μέλος / Active member
21.15 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
22.15 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul

ΦΛΩΡΙΝΑ (25, 26, 28 Μαρτίου 2010, Αίθουσα Θόδωρος Αγγελόπουλος)
25 Μαρτίου
21.00 Boxing Cuba
23.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present

26 Μαρτίου
21.00 Ράδιο Εγνατία / Radio Egnatia
23.00 Καλή τύχη / Good Fortune

28 Μαρτίου
21.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
23.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground

ΚΟΖΑΝΗ (22, 23 Μαρτίου 2010, Γκοβεντάρειο Δημοτικό κέντρο)
22 Μαρτίου
20.30 Η Λίστα της σιωπής / The list of silence
22.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic

23 Μαρτίου
20.30 Ράδιο Εγνατία / Radio Egnatia
22.00 Καλή τύχη / Good Fortune

ΕΔΕΣΣΑ (23, 24 Μαρτίου 2010, Μέγας Αλέξανδρος)
23 Μαρτίου
18.00 Το σινεμά γυμνό / Naked cinema
18.30 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic

24 Μαρτίου
20.00 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul
19.30 Οι εθισμένοι του Αφγανιστάν / Addicted to Afghanistan

ΚΙΛΚΙΣ (25, 26, 27, 28 Μαρτίου 2010, Συνεδριακό κέντρο Δήμου Κιλκίς)

25 Μαρτίου
20.00 Κυνηγώντας ελέφαντες / To shoot an elephant
21.45 Γάζα, ερχόμαστε / Gaza, we are coming
22.30 Το σινεμά γυμνό / Naked cinema

26 Μαρτίου
20.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
21.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground
22.15 Καλή τύχη / Good fortune

27 Μαρτίου
20.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present\
21.00 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul
22.30 Ενεργό μέλος / Active member

28 Μαρτίου
20.00 Σκοτώνοντας τα κορίτσια / Killing girls
21.30 Το κουράγιο της μάνας: Αντιμιλώντας στον αυτισμό / Mother’s courage: Talking back to autism (former title: The sunshine boy)

ΙΩΑΝΝΙΝΑ (26,27,28 Μαρτίου 2010, Πνευματικό κέντρο)
26 Μαρτίου
19.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
20.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground
21.15 Καλή τύχη / Good fortune

27 Μαρτίου
19.00 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul
20.15 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present
22.00 Once in a lifetime

28 Μαρτίου
19.00 Boxing Cuba
20.00 Κυνηγώντας ελέφαντες / To shoot an elephant
22.00 Η γενοκτονία της μνήμης / Genocide of memory

ΓΡΕΒΕΝΑ (29, 30, 31 Μαρτίου 2010, Κέντρο πολιτισμού)
29 Μαρτίου
18.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground
20.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present

30 Μαρτίου
19.00 Στιγμή απολιθωμένη / Numb time
20.00 Το κουράγιο της μάνας: Αντιμιλώντας στον αυτισμό / Mother’s courage: Talking back to autism (former title: The sunshine boy)

31 Μαρτίου
18.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground
20.00 Γάζα, ερχόμαστε / Gaza, we are coming

ΔΡΑΜΑ (26, 27 Μαρτίου 2010, Δημοτικό Ωδείο)

26 Μαρτίου
19.00 Γάζα, ερχόμαστε / Gaza, we are coming
20.00 Η γενοκτονία της μνήμης / Genocide of memory
21.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present

27 Μαρτίου
19.00 Σκοτώνοντας τα κορίτσια / Killing girls
20.30 Google Baby
22.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic

ΡΕΘΥΜΝΟ (23, 24 Μαρτίου 2010, Σπίτι Πολιτισμού)
23 Μαρτίου
20.00 Γάζα, ερχόμαστε / Gaza, we are coming
21.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present

24 Μαρτίου
20.00 Google Baby
21.15 Η Λίστα της σιωπής / The list of silence
22.30 Καλή τύχη / Good fortune

ΠΑΤΡΑ (23, 24 Μαρτίου 2010, Ιντεάλ)

23 Μαρτίου
18.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground
19.10 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
20.15 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present
22.00 Ενεργό μέλος / Active member
22.45 Ράδιο Εγνατία / Radio Egnatia

24 Μαρτίου
18.00 Σκοτώνοντας τα κορίτσια / Killing girls
19.20 Γάζα, ερχόμαστε / Gaza, we are coming
20.30 Google Baby
21.45 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul
23.00 Once in a lifetime

ΒΕΡΟΙΑ (22, 23, 24 Μαρτίου 2010, Χώρος Τεχνών)
22 Μαρτίου
21.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present

23 Μαρτίου
19.00 Γάζα, ερχόμαστε / Gaza, we are coming
20.30 Καλή τύχη / Good fortune
21.30 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul

24 Μαρτίου
17.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
18.00 Το τελευταίο τραίνο του γυρισμού / The last train home
19.00 Τοξική παιδική χαρά / Toxic playground

ΧΑΝΙΑ (26, 27, 28 Μαρτίου 2010, Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου)
26 Μαρτίου
19.00 Γάζα, ερχόμαστε / Gaza, we are coming
20.00 Η λίστα της σιωπής / The list of silence
21.30 Ενεργό μέλος / Active member

27 Μαρτίου
19.00 Οι εθισμένοι του Αφγανιστάν / Addicted to Afghanistan
20.30 Το τελευταίο φορτηγό: το κλείσιμο ενός εργοστασίου της Τζένεραλ Μότορς / The lust truck: Closing of a GM plant, The
21.30 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul

28 Μαρτίου
19.00 Καλή τύχη / Good fortune
20.30 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
21.30 Once in a lifetime

ΒΟΛΟΣ (27, 28, 29 Μαρτίου 2010, Αχίλλειον)
27 Μαρτίου
20.00 Μίκης Θεοδωράκης, ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα/ Mikis Theodorakis-The composer of poets and visions from 1950 to the present
21.50 Ενεργό μέλος / Active member

28 Μαρτίου
20.00 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul
21.15 Once in a lifetime

29 Μαρτίου
20.00 Ράδιο Εγνατία / Radio Egnatia
21.25 Crossing borders

ΚΕΡΚΥΡΑ (26, 27 Μαρτίου 2010, Δημοτικό θέατρο)
26 Μαρτίου
16.00 Η λίστα της σιωπής / The list of silence
17.30 Στιγμή απολιθωμένη / Numb time
18.00 Το σινεμά γυμνό / Naked cinema
20.00 Boxing Cuba

27 Μαρτίου
16.00 Ράδιο Εγνατία / Radio Egnatia
17.30 Σκοτώνοντας τα κορίτσια / Killing girls
19.00 Το τελευταίο φορτηγό: το κλείσιμο ενός εργοστασίου της Τζένεραλ Μότορς / The lust truck: Closing of a GM plant, The
20.30 Το τελευταίο τραίνο του γυρισμού / The last train home

ΗΡΑΚΛΕΙΟ (26, 27, 28 Μαρτίου 2010, αίθουσα Αδρόγεω)
26 Μαρτίου
18.00 Ωκεανοί από πλαστικό / Τhe mermaid’s tears: Oceans of plastic
19.00 Google baby
20.15 Το κουράγιο της μάνας: Αντιμιλώντας στον αυτισμό / Mother’s courage : Talking back to autism (former title: The sunshine boy)

27 Μαρτίου
18.00 Boxing Cuba
19.00 Ταξιδιάρα ψυχή / Wandering soul
20.15 Το σινεμά γυμνό / Naked cinema

28 Μαρτίου
18.00 Sugar Town: Η επόμενη μέρα / Sugar town: the day after
19.15 Καλή τύχη/ Good fortune
20.30 Οι εθισμένοι του Αφγανιστάν / Addicted to Afghanistan

12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα

---
12-21 Μαρτίου 2010

Συνέντευξη Τύπου : «Οδύσσειες σωμάτων: μπαλάντα για τον Νίκο Κούνδουρο» - «Ηλίας Τσέχος ή σταγόνα ή ωκεανός» (14/3/2010)

Ο κύκλος των συνεντεύξεων Τύπου των ελληνικών ταινιών που συμμετέχουν στο διεθνές πρόγραμμα του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκη – Εικόνες του 21ου Αιώνα, άνοιξε την Κυριακή 14 Μαρτίου 2010 στο βιβλιοπωλείο Ιανός με πρώτους προσκεκλημένους τους σκηνοθέτες Αντώνη Μποσκοϊτη (Οδύσσειες σωμάτων: μπαλάντα για τον Νίκο Κούνδουρο) και Ηλία Ιωσηφίδη (Ηλίας Τσέχος ή σταγόνα ή ωκεανός), οι ταινίες των οποίων συμμετέχουν στην ενότητα «Πορτραίτα – Ανθρώπινες Διαδρομές».
Ένα πορτραίτο του σκηνοθέτη Νίκου Κούνδουρου επιχείρησε να συνθέσει στην ταινία του ο Αντώνης Μποσκοϊτης, ενώ ο Ηλίας Ιωσηφίδης, όπως σημείωσε ο ίδιος, ασχολήθηκε με τον Ηλία Τσέχο, έναν από τους σημαντικότερους νεοέλληνες ποιητές που έχει συνθέσει επτά ποιητικές συλλογές αλλά το έργο του δεν είναι ευρύτερα αναγνωρισμένο.
Ο ηθοποιός Πέτρος Φυσσούν που συνεργάστηκε με τον Νίκο Κούνδουρο στην ταινία «Παράνομοι», είχε πει ότι «ο Νίκος είχε την ιδιότητα να ταλαιπωρεί τους ανθρώπους στα γυρίσματα». Ο Αντώνης Μποσκοϊτης μιλώντας για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά διάρκεια των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ για τον αναγνωρισμένο σκηνοθέτη, σημείωσε: «Μοιάζει σαν να παλεύεις με ένα θηρίο, από την αρχή της ταινίας μέχρι το τέλος της, ακόμη και τώρα. Γνωρίζεις εκ των προτέρων πως όταν συνεργάζεσαι με τον Κούνδουρο έχεις απέναντι σου έναν άνθρωπο σαρωτικό, μια αντισυμβατική προσωπικότητα. Περάσαμε καταστάσεις κόντρας και συναίνεσης, αλλά πιστεύω ότι το αποτέλεσμα μας δικαίωσε».
Η αντισυμβατικότητα του χαρακτήρα του φάνηκε, όπως είπε ο σκηνοθέτης, από την επιθυμία του να μην μοιάζει η ταινία με τηλεοπτικό αφιέρωμα προς στο πρόσωπο του. «Το μόνο που μου υπέδειξε ήταν να μην γίνει “αγιογραφία” η ταινία, όπου όλοι θα έβγαιναν και θα μιλούσαν γι’ αυτόν με καλά λόγια», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μποσκοϊτης. Μιλώντας για την σεκάνς πάνω στην οποία είναι βασισμένος ο κορμός του ντοκιμαντέρ, είπε χαρακτηριστικά: «Καταφέραμε να συγκεντρώσουμε 10 ημίγυμνες κοπέλες μετά από πολύ προσπάθεια και δημιουργήσαμε στοιχεία που αναφέρονταν ξεκάθαρα στην ταινία του “Μπορντέλο”. Ήξερα ότι ετοιμαζόταν να γυρίσει ταινία και μόλις ήρθε στο γύρισμα και είδε αυτή την ατμόσφαιρα μπήκε αμέσως στο κλίμα και ξύπνησε μέσα του ο σκηνοθέτης. Αυτό καταγράψαμε στην κάμερα», σημείωσε ο Αντώνης Μποσκοϊτης και πρόσθεσε ότι ο σκοπός του ήταν να δείξει στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας του Νίκου Κούνδουρου: «Το πλεονέκτημα μου ήταν ότι γνωρίζω προσωπικά τον Κούνδουρο και προσπάθησα να χρησιμοποιήσω τη σχέση που έχουμε μέσα από την ταινία».
Στην ερώτηση ποια άγνωστα στοιχεία της προσωπικότητας του Νίκου Κούνδουρου αποκαλύπτονται μέσα από την ταινία, ο σκηνοθέτης απάντησε με μια παραπομπή στο τέλος του φιλμ. «Ο Μάνος Βακούσης τον χαρακτηρίζει “άνθρωπο κτήνος – άνθρωπο τρυφερό”. Νομίζω ότι αυτή η φράση φανερώνει την αμφισημία του χαρακτήρα του και ο ίδιος παραδέχτηκε ότι ήταν η ωραιότερη μαρτυρία μέσα στην ταινία».
Ο σκηνοθέτης Ηλίας Ιωσηφίδης μιλώντας για τον Ηλία Τσέχο σημείωσε πως πρόκειται για τους ποιητές που θα αναγνωριστούν για το έργο τους μετά από πολλά χρόνια. «Είναι ένα τσουνάμι που βρίσκεται βαθιά μέσα στον ωκεανό και δεν έχει φτάσει ακόμη στη στεριά. Γνωριστήκαμε στην Αθήνα όπου εργαζόταν ως χορευτής και κομπάρσος όσο έγραφε ποίηση. Όταν κατάφερα να σπάσω τους κώδικες της ποίησης του κατάλαβα τη δυναμική του και ότι η ποίηση είναι η πεμπτουσία της τέχνης», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
Αφορμή για τη δημιουργία της ταινίας ήταν, όπως είπε, η «σιωπή» του ποιητή την τελευταία δεκαετία στη διάρκεια της οποίας έχει αποσυρθεί στη γενέτειρα του, στο χωριό Γιαννακοχώρι του Βερμίου. «Ξεκίνησα να φτιάχνω την ταινία άνευ σεναρίου με σκοπό να αναδείξω την ποίηση του και να βρει ξανά τη χαμένη του έμπνευση. Το αποτέλεσμα ήταν να συνθέσει κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων το 80% των ποιημάτων που παρουσιάζονται και να δημιουργήσει την τελευταία του ποιητική συλλογή», τονίζει ο σκηνοθέτης.
Ερωτώμενος για τις δυσκολίες οπτικοποίησης του ποιητικού λόγου ο Ηλίας Ιωσηφίδης σημείωσε ότι η ταινία καταγράφει ένα οπτικό οδοιπορικό του ποιητή. «Η ποίηση δεν μπορεί να γίνει εικόνα. Μας βοήθησε όμως η σύνθεση της στιγμής, η κινηματογράφηση σε πραγματικό χρόνο, η καθημερινότητα και συνταιριάξαμε πιστεύω την ποίηση με την εικόνα».
Σχολιάζοντας την κινηματογράφηση πορτραίτων ο Αντώνης Μποσκοϊτης τόνισε ότι βασικό στοιχείο της δουλειάς του είναι το πάθος και η σχέση που έχει με το αντικείμενο που καλείται να κινηματογραφήσει. «Το πρώτο μου πορτραίτο ήταν μια ταινία για την τραγουδίστρια Φλέρυ Νταντωνάκη πριν από οχτώ χρόνια. Μάζευα ηχογραφήσεις, είχα αρχείο, μελετούσα τα πάντα. Το ίδιο με τον Νίκο Κούνδουρο, η ταινία είναι το αποτέλεσμα μιας δεκαετούς σχέσης που έχω μαζί του και αγάπης για τις ταινίες του. Δεν μπορώ να κάνω ένα ντοκιμαντέρ με ανάθεση, άλλωστε δεν βιοπορίζομαι από αυτό», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του ο Ηλίας Ιωσηφίδης υπογράμμισε ότι το έργο του «Ηλίας Τσέχος ή σταγόνα ή ωκεανός» δεν ανήκει στην κατηγορία «πορτραίτο» αλλά πρόκειται για μια ταινία για τον ποιητή γυρισμένη σε πραγματικό χρόνο. «Αγαπώ το ντοκιμαντέρ περισσότερο από τη μυθοπλασία. Την έχω βαρεθεί και προτιμώ να δουλεύω με πραγματικές εικόνες. Θεωρώ το ντοκιμαντέρ πεμπτουσία της κινηματογραφικής τέχνης», κατέληξε ο σκηνοθέτης.
---
ΤΑΞΙΔΙΑΡΑ ΨΥΧΗ / ΤΙΤΟΣ, ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΕ ΕΠΙΣΦΑΛΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ / ΓΚΡΕΓΚΟΡΙ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΤΕΜΕΝΟΣ– ΙΔΙΟΦΕΓΓΗΣ / ΕΛΕΥΣΙΝΑ-ΜΙΑ ΠΟΛΗ, ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΑ / ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ-Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΡΑΜΑΤΩΝ 1950 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

Ο κύκλος των συνεντεύξεων Τύπου των ελλήνων δημιουργών που υπογράφουν τα ντοκιμαντέρ που προβάλλονται στο διεθνές πρόγραμμα του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα συνεχίστηκε τη Δευτέρα 15 Μαρτίου, με προσκεκλημένους τους σκηνοθέτες Αγγελική Αριστομενοπούλου (Ταξιδιάρα ψυχή), Νίκο Χρυσικάκη (Τίτος, ποιητής σε επισφαλή ισορροπία), Ευδοξία Μπρα (Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος- Ιδιοφεγγής), Μιχάλη Παναγιωτόπουλο (Ελευσίνα - μία πόλη, δύο πρόσωπα) και Γιάννη Κατωμερή (Μίκης Θεοδωράκης – Ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα).
Στο ντοκιμαντέρ Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος- Ιδιοφεγγής η Ευδοξία Μπρα ακολουθεί τα ίχνη της ζωής και του έργου του σκηνοθέτη Γκρέγκορι Μαρκόπουλου, καθώς και την πνευματική κληρονομιά του Τεμένους, μιας υπαίθριας κινηματογραφικής προβολής στην Πελοπόννησο. Όπως εξομολογήθηκε η ίδια στην συνέντευξη Τύπου, η μεγαλύτερη πρόκληση και την ίδια στιγμή η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετώπισε στην υλοποίηση του ντοκιμαντέρ, ήταν να καταφέρει να εξασφαλίσει τα δικαιώματα των ταινιών και των φωτογραφιών του Γκρέγκορι Μαρκόπουλου. Σε αυτό το κομμάτι είχε την τύχη να την βοηθήσει ιδιαίτερα ο σκηνοθέτης Ρόμπερτ Μπίβερς, ο οποίος συνεχίζει τις προβολές του έργου του Μαρκόπουλου στην Ελλάδα. «Ο Ρόμπερτ μου είχε πει ότι ο Γκρέγκορι δεν θα ήθελε να γυριστεί ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ, διότι γενικότερα απέφευγε τις ταμπέλες και δεν έθετε ‘’κεφάλαια’’ στο βιβλίο της ζωής του» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Μπρα. Και πρόσθεσε: «Επιθυμία του Ρόμπερτ Μπίβερς είναι να γίνει σιγά - σιγά γνωστό το έργο του Γκρέγκορι Μαρκόπουλου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Θεωρώ, ωστόσο, ότι ο Ρόμπερτ δεν θα μου επέτρεπε να κάνω αυτό το ντοκιμαντέρ εάν δεν πίστευε και ο ίδιος πραγματικά ότι αυτό είναι σωστό».
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Μιχάλης Παναγιωτόπουλος, ο οποίος στο ντοκιμαντέρ Ελευσίνα - μία πόλη, δύο πρόσωπα καταγράφει την προσπάθεια για την αναγέννηση της περιοχής, η οποία υπέστη μεγάλη οικολογική καταστροφή τη δεκαετία του ’80. «Η Ελευσίνα αποτελεί μια μικρογραφία της Ελλάδας. Οτιδήποτε καλό υπάρχει εκεί, όπως οι αρχαιολογικοί χώροι, υπάρχει και σε όλη τη χώρα. Είμαστε πλούσιοι, αρκεί να το καταλάβουμε. Πίσω από τα χαλάσματα και τα λύματα της Ελευσίνας υπάρχει ένας σημαντικός πλούτος και μάλιστα ο νεανικός πληθυσμός που κατοικεί στην περιοχή έχει πλέον ξεσηκωθεί και απαιτεί τα αυτονόητα», επεσήμανε ο σκηνοθέτης. To 2005 ξεκίνησε στην Ελευσίνα μια γενναία προσπάθεια προκειμένου η περιοχή να καταστεί πιο βιώσιμη μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος «LIFE-Περιβάλλον: O κόλπος της Ελευσίνας το 2020», με μπροστάρηδες του εγχειρήματος τα μέλη του δικτύου «Μεσόγειος SOS». Η εκπρόσωπός τους, Λουκία Καλαϊτζή, η οποία ήταν παρούσα στη συνέντευξη Τύπου, τόνισε χαρακτηριστικά: «Οι νέοι άνθρωποι πλέον ενημερώνονται, γνωρίζουν και απαιτούν. Ένα από τα αιτήματά τους, λοιπόν, ήταν η δημιουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Πολιτισμού, στόχος που επετεύχθη τον Δεκέμβριο του 2008. Εμείς, από την πλευρά μας, συνεχίζουμε τον αγώνα μας με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κόσμου».
Με τη σειρά του, ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ Τίτος, ποιητής σε επισφαλή ισορροπία, Νίκος Χρυσικάκης, αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετώπισε κάνοντας την ταινία για τον Τίτο Πατρίκιο. Ο δημιουργός χρειάστηκε να ισορροπήσει ανάμεσα στο πολύπλευρο προφίλ του πρωταγωνιστή του, ο οποίος συνδυάζει τις ιδιότητες του ποιητή, του συγγραφέα, του μεταφραστή, του ιδεολόγου, αλλά και του αμφισβητία, του αγωνιστή, καθώς και ενός κοσμοπολίτη flâneur. «Πρόκειται ουσιαστικά για μια αυτοβιογραφική αφήγηση του Τίτου. Ωστόσο, το ερώτημα που γεννήθηκε σε όλους εμάς τους συντελεστές της ταινίας ήταν ποια πράγματα από όλα όσα έχει κάνει αυτός ο πολυπράγμων άνθρωπος άξιζαν να περιληφθούν σε ένα ντοκιμαντέρ» υπογράμμισε ο Νίκος Χρυσικάκης. Ο σκηνοθέτης κατέγραψε επί 18 μήνες έναν απόλυτα προσωπικό απολογισμό του 83χρονου σήμερα Τίτου Πατρίκιου, μέσα από διηγήσεις, στοχασμούς και σκέψεις του, σκιαγραφώντας παράλληλα με κριτική ματιά την εποχή στην οποία έζησε εκείνος. «Όσοι γνωρίζουν τον Τίτο θα ξέρουν ότι έχει μια προσωπική, θεμελιωμένη άποψη για τη ζωή και το πώς έχει αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που πάντα εμπεριέχει ένας τέτοιος βίος. Αυτή η ‘’ανισορροπία’’ έχει διαποτίσει και τη διήγησή του, όπως αυτή αποτυπώνεται στο ντοκιμαντέρ» κατέληξε ο σκηνοθέτης.
Ένα επίσης δύσκολο έργο ανέλαβε και ο σκηνοθέτης Γιάννης Κατωμερής, ο οποίος στο ντοκιμαντέρ του Μίκης Θεοδωράκης – Ο συνθέτης των ποιητών και των οραμάτων 1950 έως σήμερα, σκιαγραφεί την οδύσσεια της ζωής του μεγάλου Έλληνα συνθέτη. «Αυτό που πίστευα ότι θα ήταν το πιο δύσκολο, δηλαδή η προσέγγιση ενός μύθου, ήταν τελικά το πιο εύκολο πράγμα», παραδέχτηκε στην συνέντευξη Τύπου ο σκηνοθέτης. «Όταν συνάντησα τον Μίκη Θεοδωράκη, ανακάλυψα ότι πρόκειται για έναν οικείο άνθρωπο, έναν αιώνιο έφηβο, ο οποίος έχει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τους ανθρώπους από την πρώτη κιόλας γνωριμία του μαζί τους», πρόσθεσε χαρακτηριστικά ο δημιουργός. Με βασικό άξονα μια πλούσια διήγηση που εκτυλίχθηκε μέσα σε διάστημα οκτώ μηνών σχεδόν καθημερινής «εξομολόγησής» του μπροστά στην κάμερα, ο Μίκης Θεοδωράκης ταξιδεύει τον θεατή στο χρόνο, το πάθος, τον αγώνα, τα οράματα, τη μουσική και τον πολιτισμό. «Η μεγαλύτερη επιβράβευση για τη δουλειά μας ήταν η αντίδραση του ίδιου του Μίκη Θεοδωράκη στην ταινία, η συγκίνηση που μας εξομολογήθηκε πως ένιωσε όταν είδε το τελικό αποτέλεσμα» ανέφερε ο κ. Κατωμερής. Το ντοκιμαντέρ «φιλοξενεί» και ορισμένες δραματοποιημένες στιγμές από τη ζωή του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, οι οποίες στην ταινία αποδίδονται με τη βοήθεια ηθοποιών - μεταξύ των οποίων και ο Γιάννης Μπέζος - οι οποίοι συμμετείχαν αφιλοκερδώς στο ντοκιμαντέρ. «Πρόκειται για ηθοποιούς οι οποίοι συνεργάστηκαν με τον Μίκη Θεοδωράκη και αγαπούν τόσο τον ίδιο όσο και το έργο του. Αυτός ήταν, εξάλλου, και ο στόχος μας, δηλαδή να προσεγγίσουμε ανθρώπους που θα μπορούσαν να εκφράσουν ερμηνευτικά με πειστικό τρόπο αυτή τη διήγηση», υπογράμμισε ο σκηνοθέτης.
Τέλος τον λόγο πήρε η Αγγελική Αριστομενοπούλου, σκηνοθέτιδα του ντοκιμαντέρ Ταξιδιάρα ψυχή, το οποίο είναι αφιερωμένο στον Γιάννη Αγγελάκα, έναν μουσικό που με το έργο του σημάδεψε την εναλλακτική ροκ σκηνή της χώρας μας. «Η ταινία αποτυπώνει στιγμές από την καθημερινότητα του Γιάννη Αγγελάκα ως ανθρώπου, και όχι μόνο ως μουσικού. Αυτό που με ώθησε στο να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή του, ήταν το γεγονός ότι παρότι έγινε ένας ροκ σταρ, παρέμεινε σταθερός στις αξίες του, τις οποίες έχει διατηρήσει μέχρι και σήμερα» ανέφερε χαρακτηριστικά η σκηνοθέτιδα. Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και ορισμένες αναφορές στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008, μέσα από τα οποία διαφαίνεται η ιδιαίτερη επιρροή που ασκεί ο Γιάννης Αγγελάκας στους νέους ανθρώπους. «Υπάρχει μια σκηνή από μια συναυλία του Γιάννη στην πλατεία της ΧΑΝΘ, όπου οι νέοι, εξοργισμένοι, φωνάζουν συνθήματα κατά του κράτους και της αστυνομίας. Τότε ο Αγγελάκας τους λέει ότι τα συνθήματα αυτά ακούγονται χρόνια και ότι πλέον ήρθε η ώρα για να γίνει κάτι πιο ουσιαστικό», σημείωσε η Αγγελική Αριστομενοπούλου, και πρόσθεσε: «Ο Γιάννης δίνει έναυσμα στους νέους για να σκεφτούν. Τους εξηγεί ότι η βία δεν οδηγεί πουθενά».
---

12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα
12-21 Μαρτίου 2010
ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ 14-3-2010

Το ταξίδι τόσο από την πλευρά ενός ντοκιμαντερίστα - ως μια αέναη διαδικασία δημιουργικής αναζήτησης, με απρόοπτα, δυσκολίες, αλλά και γοητευτικές στιγμές - όσο και ως κοινός θεματικός άξονας και συνδετικός κρίκος των ταινιών τεκμηρίωσης, βρέθηκε στο επίκεντρο της συζήτησης του πρώτου «Κουβεντιάζοντας», που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 14-3-2010 στην αίθουσα Excelsior του ξενοδοχείου Electra Pallas, στο πλαίσιο του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Στη συζήτηση συμμετείχαν οι σκηνοθέτες Ναταλί Μπορζέρ / Nathalie Borgers (Άνεμοι από άμμο, γυναίκες από βράχο / Winds of sand, women of rock – αφιέρωμα Αφρικανικές Ιστορίες), Αντόνιο Χοσέ Γκουσμάν / Antonio Jose Guzman (Η μέρα που θα παραδοθούμε στον αέρα / The day we surrender to the air– Δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ), Νάνσι Χάικιν / N.C. Heiken (Κιμγιονγκίλια / Kimjongilia – Ντοκιμαντέρ για τη Βόρεια Κορέα) και Φρίντολιν Σένβιζε / Fridolin Schonwiese (Τα πέντε σημεία του ορίζοντα / The five cardinal points –Ανθρώπινα δικαιώματα). Τον συντονισμό της κουβέντας έκανε η συνεργάτιδα του Φεστιβάλ, Τόμπι Λι.
Στο ξεκίνημα της συζήτησης, τον λόγο πήρε η αυστριακής καταγωγής σκηνοθέτιδα Ναταλί Μπορζέρ, η οποία αναφέρθηκε στις γυναίκες της αφρικανικής φυλής Τουμπού, το ηρωικό οδοιπορικό των οποίων κατέγραψε στην ταινία της Άνεμοι από άμμο, γυναίκες από βράχο. Οι γυναίκες αυτές πραγματοποιούν ένα ιδιόμορφο και γεμάτο προκλήσεις ταξίδι, διασχίζοντας μία φορά το χρόνο την έρημο Σαχάρα για να πουλήσουν χουρμάδες, γεγονός που τους εξασφαλίζει οικονομική ανεξαρτησία, αλλά και αυτοπεποίθηση μέσα σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον. Η σκηνοθέτιδα περιέγραψε τις δυσκολίες που ανέκυψαν στα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ: «Δεν είναι εύκολο να δουλεύεις με ανθρώπους που έχουν τόσο διαφορετική κουλτούρα από τη δική σου. Ωστόσο, όταν βλέπεις τι ακριβώς κάνουν, σε βοηθά να δεις επίσης και τη δύναμη που επιδεικνύουν σε αντίξοες καταστάσεις. Προσωπικά, δεν είχα πρότερη εμπειρία κάνοντας γυρίσματα με ανθρώπους με τους οποίους δεν μοιραζόμασταν καν την ίδια γλώσσα, όμως στην πορεία ανακάλυψα ότι αυτό δεν ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το χειρότερο απ’ όλα ήταν πως ήμασταν συνεχώς αναγκασμένοι να... κυνηγάμε τον χρόνο, αφού αυτές οι γυναίκες διασχίζοντας την έρημο δεν σταματούσαν για κανένα λόγο, σε σημείο που σχεδόν ήταν και πιο γρήγορες από εμάς που είχαμε αυτοκίνητα. Έτσι, δεν είχαμε τη δυνατότητα να ξαναγυρίσουμε ορισμένες σκηνές όπως ακριβώς θα θέλαμε, ούτε μπορούσαμε να προετοιμαστούμε για τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζαμε όσον αφορά στον φωτισμό ή τις εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούσαν. Ένα ακόμη πρόβλημα, μάλλον αναπάντεχο, ήταν και η μετάφραση των όσων έλεγαν οι πρωταγωνίστριές μας. Ενώ είχαμε στη διάθεσή μας πέντε μεταφραστές – ορισμένους στον Νίγηρα και άλλους στη Γαλλία -, η απόδοση ήταν διαφορετική, καθώς η αντίληψη των μεταφραστών που ανήκαν στη δική μας κουλτούρα διέφερε από εκείνη των συναδέλφων τους που ζούσαν στην Αφρική». Μιλώντας για την αξία του ταξιδιού, η σκηνοθέτιδα Ναταλί Μπορζέρ ξεκαθάρισε πως πιστεύει στην διδακτική δύναμη της συνεχούς μετακίνησης: «Όλοι πρέπει να κάνουμε ταξίδια, αλλιώς θα πεθάνουμε στην μικρή μας φωλιά. Και μπορεί οι συγκεκριμένες γυναίκες να μετακινούνται επειδή τους το επιβάλλει η οικονομική ανάγκη και η ψυχική τους ισορροπία, ωστόσο θεωρώ πως το να κλεινόμαστε στον εαυτό μας έχει αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο σε προσωπικό επίπεδο, αλλά και σε πολιτικό».
Ο σκηνοθέτης Αντόνιο Χοσέ Γκουσμάν στο ντοκιμαντέρ Η μέρα που θα παραδοθούμε στον αέρα πραγματοποιεί ένα ταξίδι ορμώμενος από προσωπικά κίνητρα. Αναζητώντας τις ρίζες και την καταγωγή του, εστίασε στις ομοιότητες που ενώνουν τους ανθρώπους και τις φυλές του πλανήτη, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Κάποιες φορές δυσκολεύομαι ακόμη κι εγώ ο ίδιος να εξηγήσω αυτό το σχέδιό μου, το οποίο κατέγραψα σε αυτό το ντοκιμαντέρ. Σίγουρα, όμως, υπήρξαν ορισμένα πράγματα που μου μίλησαν κατευθείαν στην καρδιά... Για παράδειγμα, κάνοντας γυρίσματα στην Αφρική, απ’ όπου έλκω ένα κομμάτι της καταγωγής μου, ένιωσα ιδιαίτερη συγκίνηση, ειδικά γνωρίζοντας επιπλέον και το γεγονός ότι κατά βάση όλοι οι άνθρωποι καταγόμαστε από την Ανατολική Αφρική. Από την άλλη μεριά, το μοναχικό ταξίδι ενός πολύ ξεχωριστού καλλιτέχνη που ζούσε στο Λος Άντζελες με επηρέασε βαθύτατα. Παρεξηγημένος στην πατρίδα του, αυτός ο άνθρωπος κάποια στιγμή αποφάσισε να διασχίσει με μια μικρή βάρκα τον Ατλαντικό Ωκεανό, φτάνοντας στα νησιά Φρίσλαντ στη Γερμανία, απ’ όπου καταγόταν. Η αλήθεια είναι ότι δεν ξανάκουσα νέα του από τότε. Πάντως, αυτό ακριβώς το υπαρξιακό θέμα με ενδιέφερε να αγγίξω στην ταινία μου. Άλλωστε, για μένα προσωπικά η καταγωγή είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, το οποίο αντιμετωπίζω σχεδόν σε καθημερινή βάση. Αλλιώς είναι να έχεις το δικό μου χρώμα δέρματος και να ζεις στη Νέα Υόρκη, και αλλιώς να βρίσκεσαι στην Ελλάδα ή την Ιταλία».
Το ντοκιμαντέρ Κιμγιονγκίλια της αμερικανίδας Νάνσι Χάικιν στηλιτεύει τον απάνθρωπο ολοκληρωτισμό του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας, ωστόσο, όπως εξήγησε και η ίδια η σκηνοθέτιδα στο πλαίσιο του «Κουβεντιάζοντας», η ταινία της εμπεριέχει έντονα την έννοια του ταξιδιού. Η ίδια υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Στην ταινία μιλούν δραπέτες και μετανάστες από τη Βόρεια Κορέα, μιλούν άνθρωποι που διέφυγαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που λειτουργούν στη χώρα αυτή. Άτομα τα οποία μας δίνουν μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι συμβαίνει σε αυτόν τον πολυσυζητημένο τόπο, για τον οποίο το μόνο που συνήθως γνωρίζουμε είναι οι περίεργες έως και αστείες συνήθειες και πεποιθήσεις του ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ιλ». Η Νάνσι Χάικιν αναφέρθηκε, επίσης, στην τραγική ιστορία ενός πρώην τροφίμου σε στρατόπεδο συγκέντρωσης της χώρας, η μαρτυρία του οποίου φιλοξενείται στο ντοκιμαντέρ: «Η λέξη ‘’ταξίδι’’ είναι μια ήπια λέξη. Στην περίπτωση αυτών των ανθρώπων, όμως, τίθεται ζήτημα ζωής και θανάτου, όπως αφηγούνται και οι ίδιοι στην κάμερα. Ένας από αυτούς, ο οποίος γεννήθηκε μέσα σε ένα τέτοιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, δεν γνώριζε τίποτα άλλο εκτός από αυτό. Δεν ήξερε καν ούτε για τον ίδιο τον δικτάτορα της χώρας του, δεν γνώριζε τι σημαίνει ελευθερία, δεν είχε δοκιμάσει ποτέ άλλο φαγητό πέρα από το ρύζι, το καλαμπόκι ή μια σούπα με νερό και αλάτι που έτρωγε όσο ζούσε σε αυτό το φριχτό μέρος. Φανταστείτε, λοιπόν, την έκπληξή του όταν, αφού απέδρασε από εκεί, αντίκρισε ανθρώπους να φορούν… διαφορετικά ρούχα, αλλά και την λαχτάρα του για τις διάφορες γεύσεις που έμαθε στην πορεία, τις οποίες δεν μπορούσε ποτέ να διανοηθεί ότι υπάρχουν. Αυτός ο άνθρωπος, προσπαθεί σήμερα στην Αμερική, στα 28 του χρόνια, να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του και να ζήσει μια όσο γίνεται φυσιολογική ζωή». Η σκηνοθέτιδα κατέληξε: «Είναι πολύ συγκινητικό το γεγονός ότι η ταινία είχε θετική ανταπόκριση στη Νότια Κορέα, όπου έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ της Πουσάν. Εκεί ανακάλυψα ότι πολλοί δεν ήξεραν πως όλα αυτά συνέβαιναν στη Βόρεια Κορέα, ενώ άλλοι με ρωτούσαν πώς γνωρίζω ότι όλα αυτά είναι αλήθεια… Στους τελευταίους απαντούσα ότι είμαι καλλιτέχνης και όχι ιστορικός, και πως δεν κατανοώ γιατί κάποιος μπορεί να μου πει ψέματα σε μια τόσο τραγική ιστορία. Το ντοκιμαντέρ, πάντως, βρήκε ήδη διανομή και θα παιχτεί σε δέκα αίθουσες, στη Σεούλ και αλλού».
Στην ταινία Τα πέντε σημεία του ορίζοντα ο αυστριακός σκηνοθέτης Φρίντολιν Σένβιζε επικεντρώνεται στο θέμα της μετανάστευσης, προσεγγίζοντας μεξικανούς που μετακινούνται στις ΗΠΑ προς αναζήτηση εργασίας, με απώτερο στόχο να πραγματώσουν το μεξικάνικο όνειρο στην πατρίδα τους. Στο πλαίσιο της συζήτησης, ο σκηνοθέτης αναφέρθηκε στην προσπάθειά του να αποφύγει τις κοινοτοπίες όσον αφορά στο ζήτημα της μετανάστευσης: «Πρόκειται για ένα θέμα που έχει απασχολήσει χιλιάδες φορές ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ. Υπάρχουν ακόμη και μεξικανικά τηλεοπτικά συνεργεία, τα οποία ακολουθούν τις παράνομες διαδρομές των μεταναστών προκειμένου να δείξουν τα ‘’περάσματα’΄ και όταν συλλαμβάνονται από τις αμερικανικές αρχές ισχυρίζονται ότι είναι από την τηλεόραση και το θέμα λήγει εκεί. Επομένως, δεν έβρισκα κανένα νόημα στο να καταγράψω το πώς διανύει κανείς την απόσταση από το σημείο Α στο σημείο Β, δεν επιθυμούσα να δείξω την ταλαιπωρία ή το οδοιπορικό αυτών των ανθρώπων. Αυτό που είχε πραγματικά νόημα ήταν να δείξω πώς αυτοί οι άνθρωποι, ζώντας αυτήν την διπλή ζωή, αποξενώνονταν από την οικογένειά τους στο Μεξικό και πώς όταν επέστρεφαν εκεί, ουσιαστικά δεν ήταν μέλη αυτής της οικογένειας. Οι μετανάστες αυτοί επιθυμούν μεν την πατρίδα τους όταν βρίσκονται μακριά, στην άλλη πλευρά των συνόρων, ωστόσο τελικά αυτό το συναίσθημα είναι περισσότερο νοσταλγία του μυαλού, αφού όταν επιστρέφουν στον τόπο τους δεν ξέρουν τι να κάνουν». Ο σκηνοθέτης παρομοίασε το τείχος των 3.000 χλμ που χωρίζει το Μεξικό από τις ΗΠΑ με αυτό του Βερολίνου, και πρόσθεσε: «Αυτό που κυνηγούν οι μεξικανοί είναι εν μέρει το αμερικάνικο όνειρο. Σίγουρα, όμως, που δεν πρέπει να μας διαφεύγει είναι πως τόσο αυτοί όσο και πολλοί άλλοι άνθρωποι που βρίσκονται σε ανάλογες καταστάσεις, είναι μετανάστες οι οποίοι κατά βάση δεν θέλουν να βρίσκονται εκεί όπου έχουν πάει, αλλά θα ήθελαν να έχουν παραμείνει στην πατρίδα τους».

12ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ - EDN

Το 2ο Διεθνές Συνέδριο Ντοκιμαντέρ, καρπός της συνεργασίας του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου αιώνα με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ντοκιμαντέρ (EDN) πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 16 Μαρτίου, στην αίθουσα του ΙΕΚ ΑΚΜΗ, με την υποστήριξη της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού και Νεολαίας του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Την έναρξη του συνεδρίου κήρυξε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Εϊπίδης, ο οποίος καλωσόρισε τους συμμετέχοντες στη Θεσσαλονίκη και ευχήθηκε επιτυχία στην πολύ σημαντική, όπως την χαρακτήρισε, διοργάνωση. «Αυτό το Διεθνές Συνέδριο εγκαινιάστηκε πέρυσι και είμαστε βέβαιοι ότι θα καθιερωθεί σε σταθερή ετήσια βάση. Πρέπει, επίσης, να πούμε ότι έγινε πραγματικότητα χάρη στην πολύτιμη βοήθεια του Δήμου Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού και Νεολαίας, καθώς και του αρμόδιου Αντιδημάρχου» σημείωσε ο κ. Εϊπίδης.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Νεολαίας του Δήμου Θεσσαλονίκης, Βασίλης Γάκης, ο οποίος αναφέρθηκε στη σημασία του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ για την πόλη: «Ο Δήμος, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, στηρίζει το Φεστιβάλ, διότι πιστεύουμε στον πολιτισμό ως στοιχείο της καθημερινότητας και προσπαθούμε να στηρίζουμε τους ανθρώπους που τον παράγουν».
Το 2ο Διεθνές Συνέδριο Ντοκιμαντέρ έχει σκοπό να αποτελέσει πεδίο έρευνας και διαλόγου για τον τομέα του ντοκιμαντέρ παγκοσμίως. Αυτό τόνισε και ο συντονιστής του, από πλευράς EDN, ο δανός Ove Rishoj Jensen. «Είμαστε εδώ για να ανταλλάξουμε εμπειρίες, να δούμε πως έχει αναπτυχθεί το ντοκιμαντέρ σε κάθε χώρα ξεχωριστά και να μοιραστούμε επιτυχημένες πρακτικές αλλά και τα προβλήματα που έχει συναντήσει ο καθένας στην πορεία από την παραγωγή μέχρι και τη διανομή» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Με αφορμή το 2ο Διεθνές Συνέδριο Ντοκιμαντέρ βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη σημαντικοί παράγοντες της παγκόσμιας βιομηχανίας του ντοκιμαντέρ. Στο συνέδριο κατέθεσαν τις απόψεις τους οι παραγωγοί Martichka Bozhilova (Βουλγαρία), Martina Durac (Ιρλανδία), Raffaele Brunetti (Ιταλία), Valerie Kontakos (Ελλάδα), Kees Ryninks (Ολλανδία) και Cay Wesnigk (Γερμανία)

ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ 15-3-2010

Το δεύτερο «Κουβεντιάζοντας» πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010 στην αίθουσα «Excelsior» του ξενοδοχείου Electra Pallas, στο πλαίσιο του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Στη συζήτηση συμμετείχε η σκηνοθέτιδα Ευδοξία Μπρα (Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος - Ιδιοφεγγής) και οι Λάντον βαν Σουστ και Τζέρεμι Λεβάιν, σκηνοθέτης και παραγωγός αντίστοιχα του ντοκιμαντέρ Καλή τύχη. Την κουβέντα συντόνισε ο Καναδός σκηνοθέτης, παραγωγός, αλλά και πολιτικός ακτιβιστής Πίτερ Ουιντόνικ, φίλος του Φεστιβάλ.

Συνδετικός κρίκος των δυο ντοκιμαντέρ αποτελεί το γεγονός ότι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αφορούν σε καλλιτέχνες. Αυτή η αναφορά, στην περίπτωση της ταινίας Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος – Ιδιοφεγγής είναι σαφώς άμεση, καθώς το φιλμ ακολουθεί τα ίχνη της ζωής και του έργου του σπουδαίου avant-garde κινηματογραφιστή Γκρέγκορι Μαρκόπουλου. Με τη σειρά του, το ντοκιμαντέρ Καλή τύχη, εξετάζοντας τις αμφίσημες επιπτώσεις της «ξένης βοήθειας» για την εξάλειψη της φτώχειας στην Αφρική, αναφέρεται μεταξύ άλλων και στους καλλιτέχνες που δίνουν φιλανθρωπικές συναυλίες σε συνεργασία με διάφορες οργανώσεις υπηρετώντας τον συγκεκριμένο σκοπό. Με αφορμή τον επίκαιρο καταστροφικό σεισμό στην Αϊτή, οι συντελεστές της ταινίας, Λάντον βαν Σουστ και Τζέρεμι Λεβάιν, ερωτήθηκαν στο πλαίσιο του «Κουβεντιάζοντας» σχετικά με τον λόγο για τον οποίο συνεχίζουν να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις τέτοιου τύπου, τη στιγμή που «όλοι ξέρουν ότι τα χρήματα δεν πάνε εκεί που πρέπει», όπως ειπώθηκε. Η απάντηση των Λάντον βαν Σουστ και Τζέρεμι Λεβάιν ήταν λιτή και κατηγορηματική: «Αυτό ακριβώς θελήσαμε να δείξουμε στην ταινία!». Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ επεσήμανε χαρακτηριστικά: «Το ενδιαφέρον μου ήταν περισσότερο προσωπικό και λιγότερο πολιτικό. Πληροφορούμαστε συνεχώς για συναυλίες π.χ. του Μπόνο ή άλλων γνωστών καλλιτεχνών, οι οποίοι στο πλαίσιο του ΟΗΕ ή διαφόρων οργανώσεων συγκεντρώνουν χρήματα για να τα δώσουν στους φτωχούς. Ωστόσο, μήπως η – άμεση ή έμμεση - βοήθεια που παρέχει ο αναπτυγμένος κόσμος έχει κακό αντίκτυπο στις ζωές αυτών των ανθρώπων; Μήπως μερικές φορές η βοήθεια όχι απλά δεν υφίσταται σε πρακτικό επίπεδο, αλλά υπάρχουν και αρνητικές συνέπειες για αυτούς;». Ο δημιουργός τόνισε ότι συνάντησε κλειστές πόρτες από διάφορες οργανώσεις όταν θέλησε να ακούσει την άποψή τους επάνω στο συγκεκριμένο θέμα, ενώ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι ήδη προεξοφλεί και την αρνητική αντίδραση του ΟΗΕ όταν το ντοκιμαντέρ παρουσιαστεί επισήμως στο Ναϊρόμπι τον Ιούνιο. Από την άλλη μεριά, ωστόσο, δήλωσε: «Φυσικά, αντιμετωπίσαμε πρόβλημα και με τους ανθρώπους στην Αφρική. Μπορεί από την πλευρά μου να είχα μεγάλο ενθουσιασμό που θα δούλευα εκεί και να αφιέρωσα πολύ χρόνο για να προετοιμαστώ σωστά, όμως οι άνθρωποι δεν έπαυαν να είναι διστακτικοί. Βλέπετε, δεν εμπιστεύονται τους ξένους. Από τη μια μεριά, βλέπουν τον ΟΗΕ, σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Κένυας, να γκρεμίζει με μπουλντόζες τα σπίτια τους θέλοντας να ανοικοδομήσει μπλοκ κατοικιών χωρίς κανένα σεβασμό στην παράδοσή τους. Από την άλλη, όπως επίσης φαίνεται και στην ταινία, κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την περίπτωση ενός αμερικανού επενδυτή που διέθεσε 25 εκ. δολάρια προκειμένου να στήσει υποδομές στην περιοχή, οι οποίες ωστόσο δεν έχουν την έγκριση της τοπικής κοινωνίας».

Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη Λάντον βαν Σουστ, το αίσθημα του δημιουργού ο οποίος αναπόφευκτα παίρνει θέση απέναντι στα γεγονότα, είναι παρόν όχι μόνο κατά την κινηματογράφιση του ντοκιμαντέρ. «Κατά τη διάρκεια του μοντάζ αισθανόμουν σαν να εκπροσωπώ εν μέρει αυτούς τους ανθρώπους», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος. Ο συνοδοιπόρος του σε αυτό το εγχείρημα, παραγωγός Τζέρεμι Λεβάιν, ερωτώμενος σχετικά με το εάν έχει συζητήσει ποτέ για αυτά τα ζητήματα με καλλιτέχνες οι οποίοι κάνουν τέτοιες φιλανθρωπικές συναυλίες, αναρωτήθηκε με χιούμορ εάν... έχει κανείς τον τηλεφωνικό αριθμό του Μπόνο. Παράλληλα, ο ίδιος παραδέχθηκε πως «το θέμα που θίγεται στην ταινία δεν βοηθούσε και πολύ στο να καταφέρουμε να αποσπάσουμε χρηματοδότηση». Σε αυτό το σημείο, ο συντονιστής της συζήτησης, Πίτερ Ουιντόνικ, σχολίασε το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον για την Αϊτή, κάνοντας λόγο για βοήθεια που δόθηκε ώστε, με τη σειρά της, να παραχωρηθεί σε δυτικές εταιρίες που θα «αναμορφώσουν» τη χώρα.

Από την πλευρά της, η Ελληνοαμερικανίδα σκηνοθέτιδα Ευδοξία Μπρα στην ταινία της Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος - Ιδιοφεγγής ασχολήθηκε με τον Γρηγόρη Μαρκόπουλο, έναν σπουδαίο, καταξιωμένο στον τομέα του, εκπρόσωπο του πειραματικού κινηματογράφο. Ο επίσης Ελληνοαμερικανός κινηματογραφιστής καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής του παρέμενε μακριά από τη δημοσιότητα και η Ευδοξία Μπρα έμαθε – σχεδόν τυχαία - για αυτόν, ενώ σπούδαζε πειραματικό κινηματογράφο στο Πανεπιστήμιο. «Ο Γκρέγκορι Μαρκόπουλος δημιούργησε σε μια εποχή που οι βιντεοκάμερες ήταν πάρα πολύ διαφορετικές και η δουλειά του, από τεχνικής άποψης, είναι πραγματικά μοναδική. Κάποιες φορές δεν χρειαζόταν καν να προβάλλει το έργο του – το οποίο πάντοτε ολοκλήρωνε μόνος του – καθώς το είχε όλο οπτικοποιημένο στο μυαλό του. Είχα την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με τη δουλειά του στο πλαίσιο ειδικών προβολών που έγιναν στην Πελοπόννησο και συνειδητοποίησα το μέγεθος της ιδιοφυΐας του. Πιστεύω πως δεν αναγνωρίστηκε αρκετά, παράλληλα όμως υπήρξε και ένας ιδιόρρυθμος άνθρωπος. Δεν ήθελε να έχει σχέση σχεδόν με κανέναν και ουσιαστικά το ‘’πρόσωπό’’ του σε κοινωνικό επίπεδο ήταν ο συνεργάτης και σύντροφός του, Ρόμπερτ Μπίβερς. Σήμερα ο Μπίβερς, έχοντας σαφώς διαφορετικό καλλιτεχνικό στίγμα από τον μέντορά του, ακολουθεί την δική του, αξιόλογη καλλιτεχνική πορεία».

Μιλώντας για την σχέση του Γκρέγκορι Μαρκόπουλου με την Ελλάδα, η Ευδοξία Μπρα αναφέρθηκε αναπόφευκτα και στη δική της σχέση με την χώρα μας. «Η αλήθεια είναι πως η αγάπη μας για την Ελλάδα είναι κοινή. Και μπορεί ο Μαρκόπουλος να έφυγε από την Αμερική θεωρώντας πως δεν αναγνωρίζεται το έργο του για να μεταβεί έπειτα στην Ελβετία, εγώ από τη μεριά μου ήρθα στην Ελλάδα παρά τις προτροπές όλων όσων μου έλεγαν ‘’μην πηγαίνεις, δεν θα έχει καμιά σχέση με αυτό που ήξερες στις ΗΠΑ’’, κλπ. Τελικά, εδώ συνάντησα ανθρώπους χαμογελαστούς, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση ήθελαν να με βοηθήσουν να ολοκληρώσω το έργο μου». Το ντοκιμαντέρ της νεαρής δημιουργού ίσως μεταδοθεί και από την ελληνική τηλεόραση εάν ευοδωθούν οι σχετικές διαπραγματεύσεις, ωστόσο το στοίχημα για την ίδια είναι να ολοκληρώσει την ταινία όπως ακριβώς την φαντάζεται, αφού η κόπια που έφερε στη Θεσσαλονίκη για το 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ είναι μια μάλλον πρώτη εκδοχή του ντοκιμαντέρ. «Θα ήθελα πάρα πολύ να πείσω τον Ρόμπερτ Μπίβερς να μου παραχωρήσει και άλλο αρχειακό υλικό του Γκρέγκορι Μαρκόπουλου. Έχω πολλές φωτογραφίες και επιπλέον γραπτό υλικό για εκείνον, όμως διαθέτω ελάχιστο κινηματογραφημένο υλικό με τον ίδιο. Μέχρι σήμερα, το υλικό που εξασφάλισα ήταν δωρεάν, φοβάμαι όμως ότι για οτιδήποτε περαιτέρω θα χρειαστεί να καταβάλλω ένα αντίτιμο, χρήματα τα οποία ούτως ή άλλως έχει ανάγκη ο Ρόμπερτ Μπίβερς στην προσπάθειά του να διασώσει το αρχείο του Μαρκόπουλου». Κλείνοντας το «Κουβεντιάζοντας», η Ευδοξία Μπρα έδωσε με χιούμορ το στίγμα της αποδοχής της δουλειάς της: «Μια από τις καλύτερες ατάκες που έχω ακούσει για την ταινία ανήκει στον πατέρα μου, ο οποίος όταν είδε το ντοκιμαντέρ, μου είπε: ‘’Νόμιζα θα ήταν βαρετό, αλλά αυτό τελικά είναι ενδιαφέρον’’

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΚΥΜΑ: ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΦΟΡΗΤΟΤΗΤΑΣ»

Η σχέση μεταξύ ντοκιμαντέρ και διαδικτύου, οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία διαδικτυακών ντοκιμαντέρ, καθώς και η χρήση αρχειακού υλικού, αποτέλεσαν τις κύριες θεματικές ενότητες του εργαστηριακού σεμιναρίου που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010 στο ΙΕΚ ΑΚΜΗ, στο πλαίσιο του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Εισηγήτρια του σεμιναρίου ήταν η Βίλμα ντε Γιονγκ, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Σάσεξ όπου διδάσκει Θεωρία και πρακτική ντοκιμαντέρ, η οποία χρησιμοποίησε το παράδειγμα του διαδραστικού προγράμματος ντοκιμαντέρ Ενάντια στο κύμα που δημιουργήθηκε από την εταιρεία Earth Stock Films στη Μεγάλη Βρετανία, προκειμένου να αναπτύξει τις παραπάνω θεματικές.

Απευθυνόμενη στο κοινό, το οποίο αποτελούνταν κατά κύριο λόγο από σπουδαστές, η Βίλμα ντε Γιονγκ μίλησε για το αυξανόμενο ενδιαφέρον που υπάρχει από πλευράς φεστιβάλ, κοινού και χορηγών, τα τελευταία δέκα χρόνια, σχετικά με τη δημιουργία ταινιών μικρότερης διάρκειας - 20 λεπτών ή και λιγότερο. Όπως επεσήμανε η ίδια, μέχρι τότε, τα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους θεωρούνταν ως ένα πεδίο πειραματισμού, ένα εργαλείο για πράξεις ακτιβισμού και φυσικά ένας χώρος μαθητείας για τους σπουδαστές, χωρίς όμως να έχουν ελκύσει την προσοχή του κοινού. Σήμερα, ντοκιμαντέρ μικρού μήκους προβάλλονται σε γκαλερί και εκθεσιακούς χώρους στη Βρετανία, ενώ επιπλέον έχουν δημιουργηθεί διαδικτυακές πύλες και φεστιβάλ αφιερωμένα αποκλειστικά στην προώθηση του συγκεκριμένου κινηματογραφικού είδους.

Η Βίλμα ντε Γιονγκ υπογράμμισε ότι στην εποχή της τεχνολογίας και της ταχύτητας στην οποία ζούμε, ανοίγεται ένα εντελώς νέο πεδίο για τα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους. «Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής. Πολύς κόσμος βλέπει ταινίες μέσω διαδικτύου και κινητών τηλεφώνων, ωστόσο αυτές οι ταινίες δεν είναι δυνατόν να διαρκούν μιάμιση ώρα, ειδικά όταν πρόκειται για ντοκιμαντέρ. Επομένως, ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι ταινίες οφείλει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Δεν πιστεύω ότι ήρθε το τέλος των ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, καθώς πάντα θα μένουμε στο σπίτι και θα βλέπουμε ταινίες σε μεγάλη οθόνη, ωστόσο η εξάπλωση του ίντερνετ και του ipod μας ανοίγει νέους ορίζοντες» . Όπως τόνισε χαρακτηριστικά η Βίλμα ντε Γιονγκ, τα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους απαιτούν μια διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με τα ντοκιμαντέρ μεγάλης διάρκειας. «Σε μια ταινία 30’, 20’, 6’ ή και μικρότερη, η αφήγηση και η οπτικοποίηση πρέπει να είναι ακριβείς. Θα έλεγε κανείς ότι δεν υπάρχει αρκετός χώρος για ελιγμούς, κάτι τέτοιο όμως ίσως οδηγήσει σε απρόσμενα προβλήματα» σημείωσε.

«Το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους πρέπει να είναι εστιασμένο σε ένα θέμα, δεν μπορεί να μιλά ταυτόχρονα για τις διαπροσωπικές σχέσεις, τη μοναξιά και το διαζύγιο στον 21ο αιώνα. Από την άλλη, όμως, αυτά τα θέματα έχουν τη δυνατότητα να παρουσιαστούν μέσα από μικρότερες ιστορίες. Για παράδειγμα, μπορεί κανείς να μιλήσει για την υπερθέρμανση του πλανήτη δείχνοντας τη ζωή μιας πολικής αρκούδας, το 24ωρο ενός επιστήμονα στην Ανταρκτική ή ενός αγρότη στην Αφρική και να κάνει μια νύξη για το ευρύτερο θέμα. Ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή σε έναν οικισμό δεν απαιτεί δέκα συνεντεύξεις με κοινωνικούς λειτουργούς και κατοίκους ή εκτεταμένη παρατήρηση της καθημερινής ζωής», πρόσθεσε η Βίλμα ντε Γιονγκ. Δίνοντας στο κοινό συμβουλές σχετικά με την τέχνη του ντοκιμαντέρ στη σύγχρονη εποχή, η ίδια επεσήμανε: «Δεν έχετε χρόνο για μεγάλες εισαγωγές. Το κοινό σας πρέπει να αντιληφθεί γρήγορα ποιο είναι το θέμα σας και να του γεννηθεί η περιέργεια για το περιεχόμενο της ταινίας. Γι’ αυτό, λοιπόν, πρέπει να επιλέξετε θέματα, εμπειρίες και ιδέες-κλειδιά και να δημιουργήσετε συνδέσμους μεταξύ τους, έτσι ώστε να δομήσετε μια συνεκτική αφήγηση».

Στη συνέχεια του σεμιναρίου, προβλήθηκε μια σειρά από ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, τα οποία υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του διαδραστικού προγράμματος Ενάντια στο κύμα. Οι σκηνοθέτες που συμμετείχαν σε αυτό, χρησιμοποίησαν αρχειακό υλικό από τη νοτιοανατολική ακτή της Μεγάλης Βρετανίας και δημιούργησαν μικρού μήκους ντοκιμαντέρ, τα οποία αφηγούνται ιστορίες για το παρελθόν και το παρόν της συγκεκριμένης περιοχής, διερευνώντας παράλληλα καινοτόμους τρόπους αξιοποίησης του αρχειακού υλικού που είχαν στη διάθεσή τους. Η Βίλμα ντε Γιονγκ ανέλυσε τις τεχνικές που εφάρμοσαν οι δημιουργοί αυτών των ταινιών τεκμηρίωσης, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν αυτό το αρχειακό υλικό. «Ακόμη και αν δεν έχετε εικόνα για την ιστορία που θέλετε να πείτε, πρέπει να τη δημιουργήσετε είτε χρησιμοποιώντας φωτογραφίες, είτε πλάνα από άλλη περίοδο είτε ακόμη και να ανασυστήσετε την εικόνα ψηφιακά. Σήμερα αντιμετωπίζουμε το αρχειακό υλικό, που αναφέρεται στο παρελθόν, με τα μάτια του παρόντος, και με μια ματιά υποκειμενική, η οποία αποτελεί προϊόν του πολιτισμικού μας υποβάθρου» σημείωσε η ίδια και πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «Το υλικό του ντοκιμαντέρ είναι κατά βάση οι αναμνήσεις και αυτό το υλικό είναι πολύ ρευστό»

ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ - ΟΤΑΝ Ο ΔΡΑΚΟΣ ΚΑΤΑΠΙΕ ΤΟΝ ΗΛΙΟ – ΩΚΕΑΝΟΙ ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΟ

Συνέντευξη Τύπου παραχώρησαν το μεσημέρι της Τρίτης 16 Μαρτίου 2010, στο πλαίσιο του 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, οι σκηνοθέτες Σιμπέλ Μπιλγκίν (Στη σκιά του σεισμού), Σαντρίν Φεϊντέλ (Ωκεανοί από πλαστικό) και Ντερκ Σάιμον (Όταν ο δράκος κατάπιε τον ήλιο).

Πριν από μια δεκαετία, η Σιμπέλ Μπιλγκίν κατέγραψε τις εμπειρίες των ανθρώπων που έζησαν το μεγάλο σεισμό στο Μαρμαρά στο ντοκιμαντέρ My broken town. Με την ταινία Στη σκιά του σεισμού, η οποία προβάλλεται στο 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η σκηνοθέτιδα επιστρέφει στην περιοχή και εστιάζει στο τι απέγιναν οι οικογένειες και οι άνθρωποι του Μαρμαρά στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν από τον σεισμό. «Το τοπίο που συνάντησα ήταν εντελώς διαφορετικό. Αν κάποιος δεν γνώριζε, δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι εκεί έγινε κάποτε σεισμός. Όμως, παρόλο που οι άνθρωποι δεν μιλούν πλέον για το συμβάν, η σκιά του σεισμού απλώνεται σε όλη την περιοχή» είπε η Σιμπέλ Μπιλγκίν. Η ταινία της αφορά ακριβώς σε αυτή τη σκιά, η οποία καλύπτει τις ζωές των ανθρώπων, αφήνοντας να διαφανούν τα εσωτερικά τους τραύματα που ακόμη δεν έχουν επουλωθεί. «Όταν είχαμε πάει στην περιοχή αμέσως μετά το σεισμό για να κάνουμε τα γυρίσματα, φοβόμουν πως ό,τι και να ρωτούσα ανθρώπους που τα έχασαν όλα, θα ήταν σαν να τους κοροϊδεύω. Ωστόσο, ανακάλυψα ότι, ανεξάρτητα από την απάντηση που έδιναν στα ερωτήματά μου ή από το εάν επαναλαμβάνονταν σε ό,τι έλεγαν, είχαν την ανάγκη να μιλήσουν. Παρακολουθήσαμε τη ζωή τους επί ένα χρόνο και παρόλο που ήταν θλιμμένοι, μόλις μας έβλεπαν άρχιζαν να χαμογελούν. Σιγά σιγά ξεκίνησαν να δρουν σαν ηθοποιοί, να επιστρέφουν στη ζωή. Νομίζω, λοιπόν, ότι η ταινία λειτούργησε ως μια μορφή ομαδικής ψυχοθεραπείας» υπογράμμισε η σκηνοθέτιδα. Επιστρέφοντας στον τόπο της καταστροφής μετά από δέκα χρόνια, η Σιμπέλ Μπιλγκίν διαπίστωσε ότι οι παλαιότεροι μιλούν με την ίδια ένταση για τον σεισμό, συχνά χρησιμοποιώντας ακόμη και τις ίδιες λέξεις. «Η τουρκική κυβέρνηση επικεντρώθηκε στην αποκατάσταση των ζημιών στις υποδομές και στην επαναφορά του τοπίου. Όμως, το συλλογικό τραύμα των ανθρώπων εξακολουθεί να υφίσταται. Κανείς δεν το συζητά δημοσίως, διότι επικρατεί η άποψη - κυρίως μεταξύ των συντηρητικών - ότι ο Θεός είναι αυτός που δίνει και το καλό και το κακό. Ο σεισμός αντιμετωπίζεται σαν τιμωρία, τη στιγμή που απλώνεται η σκιά της απώλειας του συγγενή ή του γείτονα». Ένα από τα πιο σοκαριστικά στοιχεία που διαπίστωσε η σκηνοθέτιδα συγκρίνοντας τις εικόνες των δύο ντοκιμαντέρ, είναι ότι τα κτίρια που κατέστρεψε ο σεισμός εξακολουθούν να υπάρχουν, δέκα χρόνια μετά. Η μόνη διαφορά είναι ότι μετά το σεισμό, απλώς έχουν βαφτεί εξωτερικά και διατίθενται προς πώληση.

Τις αλήθειες για την μόλυνση των ωκεανών και της υδρόβιας ζωής εξαιτίας του πλαστικού, καθώς και τους μύθους σχετικά με την ανακύκλωση του συγκεκριμένου υλικού καταγράφει στο ντοκιμαντέρ Ωκεανοί από πλαστικό η Σαντρίν Φεϊντέλ. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η δημιουργός στη συνέντευξη Τύπου, το 1/3 της συνολικής ποσότητας πλαστικού που καταναλώνεται παγκοσμίως χρησιμοποιείται μόνο μία φορά. Άμεση συνέπεια της υπερκατανάλωσης, της κακής χρήσης και της μη ανακύκλωσης του πλαστικού, είναι αυτό να καταλήγει στη θάλασσα και μέσω των ψαριών και των πουλιών να εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα. «Η βιομηχανία πλαστικού ισχυρίζεται ότι το υλικό είναι ασφαλές, ότι ανακυκλώνεται και ότι δεν κάνει κακό. Στο ντοκιμαντέρ δείχνουμε ότι αυτή η τοποθέτηση είναι λάθος» σημείωσε η σκηνοθέτιδα. Ένα σημαντικό ζήτημα που θίγεται στην ταινία είναι η ανακύκλωση του πλαστικού. «Οι μεγαλύτερες ποσότητες πλαστικού που ανακυκλώνονται εντοπίζονται στην Ευρώπη, στον Καναδά και τις ΗΠΑ, όπου θάβονται ή καίγονται. Ωστόσο, πολλές φορές οι ποσότητες που νομίζουμε ότι ανακυκλώνονται τελικά συγκεντρώνονται και μεταφέρονται στην Ινδία ή την Κίνα. Πρόκειται απλώς για άλλη μια επιχείρηση. Στην Ασία και την Αφρική δεν υπάρχουν υποδομές ανακύκλωσης, με αποτέλεσμα τόνοι πλαστικού να καταλήγουν στη θάλασσα». Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες που παρουσιάζονται στο ντοκιμαντέρ, κάθε τετραγωνικό χιλιόμετρο ωκεανού περιέχει κατά μέσο όρο 74.000 κομμάτια πλαστικού. Στην Ολλανδία, οι επιστήμονες που διερευνούν την εξαφάνιση του ωκεάνιου πουλιού θαλασσοβάτη, ανακάλυψαν πλαστικό στο 95% των δειγμάτων. Στη Γερμανία, έχει αποδειχθεί πως τα χημικά που απελευθερώνονται από το πλαστικό επηρεάζουν την αναπαραγωγή των ζώων. Σε ακατοίκητα νησιά της Χαβάης, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πλαστικό στο στομάχι νεκρών πουλιών, ενώ στην Καλιφόρνια οι οικολόγοι συναντούν ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις φαλαινών και δελφινιών που βρήκαν φρικτό θάνατο επειδή είχαν καταπιεί πλαστικό. «Κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι το πλαστικό αποτελεί μέρος της γενικότερης προόδου, για χάρη της οποίας δεν πειράζει να πεθάνουν τα πουλιά ή τα ψάρια. Όμως πρόκειται για ένα υλικό που διασπάται σε ολοένα και μικρότερα μέρη, οι χημικές ουσίες των οποίων εντοπίζονται στο στομάχι μικρών ψαριών. Αυτά αποτελούν τροφή για μεγαλύτερα ψάρια, τα οποία τελικά καταναλώνει ο άνθρωπος. Τα χημικά βρίσκονται στο αίμα μας, όπως επιβεβαιώνουν έρευνες αμερικάνων επιστημόνων σε ολόκληρες οικογένειες» επεσήμανε η Σαντρίν Φεϊντέλ.

Μετά από το κεφάλαιο «οικολογία», στη συνέντευξη Τύπου προσεγγίστηκε ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αφορμή, η ταινία Όταν ο δράκος κατάπιε τον ήλιο του Ντερκ Σάιμον. Ο σκηνοθέτης ξεκίνησε τα γυρίσματα το 2004 με αφετηρία του αρχικά την ιστορία ενός 12χρονου παιδιού που καλείται να συνεχίσει την παράδοση 1.400 χρόνων των θιβετιανών βασιλέων. Στην πορεία, ωστόσο, ο δημιουργός έστρεψε την προσοχή και την κάμερά του στον αγώνα των θιβετιανών και στην παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Κίνα. Όταν κλήθηκε να σχολιάσει τα λεγόμενα ενός ανθρώπου που μιλά στην ταινία συγκρίνοντας την Κίνα με τη ναζιστική Γερμανία, ο Ντερκ Σάιμον ξεκαθάρισε ότι μπορεί η λέξη «ολοκαύτωμα» να συνδέεται στο μυαλό μας με την πιο ακραία γενοκτονία, αλλά για κάποιον που έχασε την οικογένειά του δεν αποτελεί υπερβολή, ακόμη και αν η άποψή του αντιμετωπίζεται ως προβοκατόρικη. Και πρόσθεσε: «Η κινεζική πλευρά διενεργεί απίστευτη προπαγάνδα κατά του Δαλάι Λάμα, η οποία μεταξύ άλλων υποστηρίζει π.χ. ότι κόβει τα κεφάλια κινέζων και χρησιμοποιεί το δέρμα τους για τη διακόσμηση του σπιτιού του. Γενικότερα, υπάρχει η αντίληψη ότι οι θιβετιανοί είναι αχάριστοι απέναντι σε όσα τους προσέφερε ο κινεζικός λαός. Όσο για τα έργα που έκανε η Κίνα στο Θιβέτ – μια παράμετρος που επίσης προπαγανδίζεται από την κινεζική πλευρά – το ερώτημα είναι ‘’ποιος επωφελείται από αυτές τις υποδομές;’’ Η απάντηση είναι η ίδια η Κίνα, η οποία εκμεταλλεύεται τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της περιοχής». Ο σκηνοθέτης επεσήμανε την δυσχερή κατάσταση η οποία επικρατεί στο Θιβέτ: «Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Πεκίνου το 2008 θα μπορούσαν να είχαν αποτελέσει την αφορμή για να ανακύψει η μεγαλύτερη ευκαιρία προκειμένου η διεθνής κοινότητα να πληροφορηθεί αυτό που συμβαίνει στο Θιβέτ. Πλέον κανείς δεν τους ακούει, κανείς δεν ενδιαφέρεται». Και πρόσθεσε κατηγορηματικά: «Μπορεί να κάνουμε γιόγκα για να λύσουμε τα προβλήματά μας, αλλά δεν στρέφουμε το βλέμμα στα προβλήματα του Θιβέτ. Με το να μην κάνουμε τίποτα για αυτό το καθεστώς που καλά κρατεί εδώ και 60 χρόνια, έχουμε κι εμείς αίμα στα χέρια μας». Στο ερώτημα τι μπορούν να κάνουν οι δυτικές κοινωνίες, ο σκηνοθέτης πρότεινε να αναπτυχθεί ένα κύμα πίεσης από τον λαό προς στους πολιτικούς, οι οποίοι με τη σειρά τους υπολογίζοντας το πολιτικό κόστος, να πιέσουν την κυβέρνηση της Κίνας. «Υπάρχουν οικονομικά συμφέροντα, γι’ αυτό και οι μεγάλες δυνάμεις συμβιβάζονται και κλείνουν τα μάτια. Συμβιβάζονται επειδή νομίζουν ότι οι περισσότεροι από εμάς ενδιαφερόμαστε περισσότερο για φθηνά κινέζικα προϊόντα, παρά για τα ιδανικά μας. Αν οι πολιτικοί δουν ότι έχουν κάτι να κερδίσουν, αν έχουν πολιτικό όφελος, θα ασχοληθούν με το θέμα του Θιβέτ» κατέληξε ο δημιουργός.

ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ 12ου ΦΝΘ

---
12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –
Εικόνες του 21ου Αιώνα
12-21 Μαρτίου 2010

Με μια λιτή τελετή που ταξίδεψε τους θεατές στον απρόβλεπτο και συναρπαστικό κόσμο των ταινιών τεκμηρίωσης άνοιξε την αυλαία του το 12o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης - Εικόνες του 21ου αιώνα, την Παρασκευή 12 Μαρτίου 2010. Την έναρξη του Φεστιβάλ, η οποία πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα του κινηματογράφου Ολύμπιον, κήρυξε η υφυπουργός Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Θεοδώρα Τζάκρη. Έπειτα, ακολούθησε η προβολή του ντοκιμαντέρ Η εφεύρεση του δόκτορα Νάκαματς / The invention of Dr. Nakamats παρουσία του πρωταγωνιστή, διάσημου Ιάπωνα εφευρέτη Γιοσίρο Νακαμάτσου.
Ανεβαίνοντας στη σκηνή του Ολύμπιον, η διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Δέσποινα Μουζάκη καλωσόρισε το κοινό και τους επίσημους προσκεκλημένους στη 12η διοργάνωση ενός θεσμού ο οποίος, όπως σημείωσε η ίδια, συλλαμβάνει με επιτυχία τον παλμό της κάθε εποχής. «Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχει καθιερωθεί ως μια εκδήλωση με διεθνές κύρος και ξεχωριστή σημασία, η οποία βοηθά όλους εμάς, τους θεατές του, να ακονίσουμε την κοινωνική μας συνείδηση, να ενεργοποιήσουμε τα αντανακλαστικά μας και να δούμε ξεκάθαρα τη θέση μας μέσα σε έναν κόσμο πολύμορφο», τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Μουζάκη, εξαίροντας παράλληλα την προσπάθεια που καταβάλλουν οι συντελεστές του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ και ιδιαίτερα ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Δημήτρης Εϊπίδης. Και συνέχισε, τονίζοντας ότι το Φεστιβάλ θα φέρει και φέτος στο προσκήνιο ανθρώπινες αξίες από άγνωστες περιοχές του κόσμου, αναδεικνύοντας το ήθος στην κινηματογραφική γλώσσα. «Σε μια κρίσιμη καμπή για τον πλανήτη, ας δώσουμε έναν ιδιαίτερο χώρο στις ταινίες για να μας προβληματίσουν και ας μοιραστούμε την κοινή μας θέληση για έναν καλύτερο κόσμο και ένα πιο ουσιαστικό σινεμά», υπογράμμισε κλείνοντας.
Αμέσως μετά, το λόγο πήρε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης Δημήτρης Εϊπίδης, λέγοντας ότι σε κάθε τελετή έναρξης κυριαρχεί η αγωνία του πρωτάρη, καθώς το αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς μιας ολόκληρης χρονιάς βρίσκεται μπροστά στον αδιάψευστο κριτή του, που δεν είναι άλλος από το κοινό. «Για εμάς, το ντοκιμαντέρ είναι η ύψιστη μορφή εναλλακτικής ενημέρωσης. Όλες οι ταινίες ενημερώνουν το κοινό για θέματα που δεν φτάνουν στις εφημερίδες και ούτε θα εμφανιζόταν σε κάποιο δελτίο ειδήσεων», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Εϊπίδης. Όπως επεσήμανε ο ίδιος, απόδειξη για το γεγονός ότι το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ παραμένει επίκαιρο, αποτελούν οι παράλληλες εκδηλώσεις του, καθώς και οι ημερίδες που διοργανώνει φέτος με θέμα αφ’ ενός τα ηθικά διλήμματα που αντιμετωπίζει το ντοκιμαντέρ στην ψηφιακή εποχή, και αφ΄ ετέρου τις προοπτικές που παρουσιάζονται για τον πλανήτη μετά την παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα στην Κοπεγχάγη. «Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ αποτελεί έναν ύψιστο φόρο τιμής στον καλό κινηματογράφο. Είτε πρόκειται για τα αφιερώματα στον Γιόρις Ίβενς, στον Κριστόφ Κισλόφσκι ή στο Σύγχρονο Πολωνικό Ντοκιμαντέρ, ο καλός κινηματογράφος είναι προτεραιότητα μας», είπε χαρακτηριστικά. Και πρόσθεσε: «Το ντοκιμαντέρ σημαίνει γνώση για τα θέματα του κόσμου. Γι' αυτόν το λόγο, λοιπόν, το φετινό Φεστιβάλ στρέφεται στη Βόρεια Κορέα και αποκαλύπτει την αλήθεια της πέρα από τα όσα επιτρέπει το επίσημο κράτος να δουν οι τουρίστες που την επισκέπτονται». Ο κ. Εϊπίδης σημείωσε επίσης ότι η Αγορά του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ είναι για πρώτη φορά πλήρως ψηφιοποιημένη, διευκολύνοντας έτσι την προβολή των ντοκιμαντέρ, ενώ ανακοίνωσε ότι η συνάντηση των παραγωγών ευρωπαϊκού ντοκιμαντέρ θα πραγματοποιείται πλέον μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. Στο 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα προβληθούν 189 ταινίες από 41 χώρες, ενώ, όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο καλλιτεχνικός διευθυντής της διοργάνωσης, οι ελληνικές παραγωγές παραμένουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με συνολικά 40 ταινίες οι οποίες προβάλλονται φέτος στο Φεστιβάλ.
Στη συνέχεια, ο κ. Εϊπίδης κάλεσε στη σκηνή του Ολύμπιον την υφυπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Θεοδώρα Τζάκρη. «Το 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης παρουσιάζεται περισσότερο διευρυμένο και πιο πλούσιο σε υλικό, αφιερώματα και δράσεις, συμβαδίζοντας έτσι με την παγκόσμια τάση να αποτελέσει το ντοκιμαντέρ έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς της κινηματογραφίας», τόνισε η κ. Τζάκρη, μεταφέροντας επίσης τους θερμούς χαιρετισμούς εκ μέρους του πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια, ενδιαφέρεται για κάθε μορφή ελεύθερης τέχνης. «Το ντοκιμαντέρ έχει μεγάλη συμμετοχή στις πολιτικές διεργασίες του πλανήτη, αποτελεί ένα εργαλείο μεταφοράς και στοιχειοθέτησης ισχυρών τάσεων και απόψεων, ένα παντοδύναμο επικοινωνιακό μέσο», υπογράμμισε η κ. Τζάκρη, κηρύσσοντας την έναρξη του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και εκφράζοντας την πεποίθηση ότι οι Εικόνες του 21ου αιώνα «μας επιτρέπουν να περιμένουμε ακόμη καλύτερες μέρες για τη Θεσσαλονίκη».
Την τελετή έναρξης του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης τίμησαν με την παρουσία τους, μεταξύ άλλων, ο Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Σπύρος Βούγιας, ο βουλευτής Θωμάς Ρομπόπουλος, ο βουλευτής Αναστάσιος Κουράκης, ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Νεολαίας Βασίλειος Γάκης, ο εκπρόσωπος του Δήμου Θεσσαλονίκης και μέλος του Γ.Σ. του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Νικόλαος Μακραντωνάκης, η εκπρόσωπος της Νομαρχίας Χριστίνα Κελεσίδου, ο Πρόεδρος της ΕΡΤ Γιώργος Γαμπρίτσος, ο Πρόεδρος του Δ.Ε. της ΕΡΤ 3 Αναστάσιος Σπηλιόπουλος, η Ολυμπιονίκης και υπεύθυνη του τμήματος εθελοντών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Βούλα Πατουλίδου, ο σκηνοθέτης Θόδωρος Αγγελόπουλος, το μέλος του Δ.Ε. της ΕΡΤ 3 Νέλλη Ζήκα, η Πρόεδρος της Όπερας Θεσσαλονίκης Πηνελόπη Σερδάρη, η καλλιτεχνική διευθύντρια του Sani Festival Όλγα Ταμπουρή, ο Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας Christian Thimonier, ο Επίτιμος Πρόξενος της Ταϊβάν Ρέμης Χατζησάββας, ο Επίτιμος Πρόξενος της Λετονίας Αγησίλαος Κυνηγόπουλος, ο διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης Julien Chiappone – Lucchesi, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Goethe Θεσσαλονίκης Peter Panes, ο Αντιδήμαρχος Δημοτικής Αστυνομίας Θεόδωρος Αθανάσαρος, ο τ. Πρύτανης Γιάννης Αντωνόπουλος, ο δημοτικός σύμβουλος Χαράλαμπος Μπαρμπουνάκης κ.α.
12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –
Εικόνες του 21ου Αιώνα
12-21 Μαρτίου 2010


ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΝΥΣΟΥ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

Σε μια ιδιαιτέρως ζεστή ατμόσφαιρα πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο «Σονέτα δρόμου» του φωτογράφου Νύσου Βασιλόπουλου, το Σάββατο 13 Μαρτίου 2010 στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, παρουσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης Δημήτρη Εϊπίδη, αλλά και του διευθυντή του Μουσείου, Βαγγέλη Ιωακειμίδης. Η έκθεση αποτελεί συνδιοργάνωση του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
Ο διευθυντής του Μουσείου, Βαγγέλης Ιωακειμίδης, καλωσόρισε τον φωτογράφο Νύσο Βασιλόπουλο και αναφέρθηκε τόσο στο έργο του όσο και στη σχέση μεταξύ φωτογραφίας και κινηματογράφου. «Ο Νύσος Βασιλόπουλος χρησιμοποιεί τη φωτογραφική μηχανή όπως ένας σκηνοθέτης θα χρησιμοποιούσε την κάμερά του για να αποτυπώσει μια αφήγηση ή ένα ημερολόγιο, πράγμα πολύ σημαντικό και στις δυο μορφές τέχνης» σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Ιωακειμίδης.
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Δημήτρης Εϊπίδης, ο οποίος μίλησε για την καλή συνεργασία του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και του Μουσείου Φωτογραφίας της πόλης. Αναφερόμενος στον Νύσο Βασιλόπουλο, τόνισε: «Είμαι περήφανος για τον καλλιτέχνη που παρουσιάζουμε στη φετινή διοργάνωση. Πρόκειται για έναν νέο δημιουργό, η δουλειά του οποίου χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη ποιότητα και ελπίζω ότι αυτή η έκθεση θα αποτελέσει το έναυσμα για την περαιτέρω εξέλιξή του. Άλλωστε, το Φεστιβάλ είναι εκ των πραγμάτων αφιερωμένο στην ανακάλυψη νέων ταλέντων και ο Νύσος Βασιλόπουλος είναι περίτρανη απόδειξη για αυτό».
Από την πλευρά του, ο Νύσος Βασιλόπουλος ευχαρίστησε τους υπευθύνους του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης για την ευκαιρία που του έδωσαν να εκθέσει τη δουλειά του. Επίσης, απευθυνόμενος στους μαθητές που ήταν παρόντες στην εκδήλωση, επεσήμανε χαρακτηριστικά: «Να αγαπάτε αυτό που κάνετε και να το πάτε μέχρι το τέλος. Τότε όλα θα γίνουν».
Στην ξενάγηση που ακολούθησε μετά τα εγκαίνια της έκθεσης, ο Νύσος Βασιλόπουλος μιλώντας για τον τρόπο με τον οποίο φωτογραφίζει, υπογράμμισε μεταξύ άλλων: «Δουλεύω στον δρόμο και αυτό μου δίνει μεγαλύτερη ευκαιρία προκειμένου να εκφραστώ και να βρω εικόνες που εξάπτουν τη φαντασία μου. Τα πρόσωπα που φωτογραφίζω μπορώ να τα βρω σε οποιαδήποτε πόλη. Κατά την άποψή μου, δεν κάνουν οι τόποι τους ανθρώπους, αλλά οι άνθρωποι τους τόπους».
Η έκθεση του Νύσου Βασιλόπουλου με τίτλο «Σονέτα δρόμου» περιλαμβάνει 57 ασπρόμαυρες φωτογραφίες οι οποίες «αφηγούνται», με θεατρικό τρόπο, ιστορίες που κρύβονται στους δρόμους τόσο του Βερολίνου, όπου διαμένει ο φωτογράφος, όσο και άλλων ευρωπαϊκών πόλεων. Στο έργο του, ο Νύσος Βασιλόπουλος αναζητά με ποιητική διάθεση την παραμόρφωση που επιφέρουν οι επιταγές της εξέλιξης και της προόδου του δυτικού πολιτισμού στον άνθρωπο. Την έκθεση συντονίζουν οι Άννα Μηλώση και Θάνος Σταυρόπουλος.
Παράλληλα, στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης «Αναζητώντας τη χαμένη πατρίδα» του Παύλου Κοζαλίδη, η οποία αποτελεί μια παραγωγή του Μουσείου Μπενάκη και φέρει την επιμέλεια της Γεωργίας Ιμσιρίδου. Και οι δύο εκθέσεις εντάσσονται στον εκθεσιακό κύκλο του Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης «Φωτογραφία και Κινηματογράφος».

Συνέντευξη τύπου Εκθέσεις

Ιστορίες σε άσπρο-μαύρο αφηγείται το Μουσείο Φωτογραφίας μέσα από την έκθεση εκθέσεις φωτογραφίας «Σονέτα δρόμου» του Νύσου Βασιλόπουλου που παρουσιάζεται στο πλαίσιο του 12ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αλλά και μέσα από την έκθεση «Αναζητώντας τη χαμένη πατρίδα» του Παύλου Κοζαλίδη, που φιλοξενείται επίσης στο Μουσείο.

«Είναι χαρά για μας να παρουσιάζουμε έναν νέο καλλιτέχνη όπως ο Νύσος Βασιλόπουλος. Η ματιά του είναι ευαίσθητη και έχει μια καθαρότητα που δεν απέχει πολύ από το ντοκιμαντέρ ως κινηματογραφικό είδος» τόνισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Εϊπίδης.

«Η έκθεση του Νύσου Βασιλόπουλου, η οποία έγινε με πρωτοβουλία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Δημήτρη Εϊπίδη και χάρη στην ευγενική υποστήριξη της Canon, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό, ενώ η έκθεση του Παύλου Κοζαλίδη, μία παραγωγή του Μουσείου Μπενάκη, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο χώρο μας», εξήγησε κατά τη διάρκεια της σημερινής συνέντευξης τύπου ο διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης Βαγγέλης Ιωακειμίδης.

Μέσα από τα έργα τους οι δύο δημιουργοί έρχονται σε διάλογο μεταξύ τους. Στην έκθεση του Νύσου Βασιλόπουλου παρουσιάζονται 57 έργα, που αποτυπώνουν, με θεατρικό τρόπο, ιστορίες που κρύβονται στους δρόμους του Βερολίνου και άλλων ευρωπαϊκών πόλεων, ενώ οι 60 ασπρόμαυρες εικόνες του Παύλου Κοζαλίδη έχουν ως θέμα τη ζωή των Ελλήνων της Μαύρης Θάλασσας, οι οποίοι κατοικούν σε περιοχές της Τουρκίας, της Γεωργίας, της Ουκρανίας και της Ρωσίας.

Αναφερόμενος στο έργο που παρουσιάζει στη συγκεκριμένη έκθεση, ο Νύσος Βασιλόπουλος είπε χαρακτηριστικά: «Μέσα από τη δουλειά μου αναζητώ να αποτυπώσω τη μελαγχολία, τη μοναξιά και την εσωστρέφεια του ανθρώπου», ενώ ο Παύλος Κοζαλίδης υπογράμμισε: «Η περιέργειά μου ήταν αυτή που με ώθησε στο να ταξιδέψω σ’ αυτά τα μέρη, και έτσι βγήκαν κάποιες εικόνες». Μιλώντας για το έργο του κ. Κοζαλίδη, η επιμελήτρια της έκθεσης Γεωργία Ιμσιρίδου χαρακτήρισε τις εικόνες του «απλές, συγκινητικές και ήσυχες».

Οι δύο εκθέσεις, που εντάσσονται στον κύκλο «Φωτογραφία και Κινηματογράφος» του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης θα διαρκέσουν μέχρι τις 18 Απριλίου.