51ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 3-12 Δεκεμβρίου 2010

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε η κριτική επιτροπή του 51^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την Τρίτη 7 Δεκεμβρίου στην Αποθήκη Γ’, παρουσία του διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κ. Δημήτρη Εϊπίδη. Φέτος, η κριτική επιτροπή, με πρόεδρο τον Μισέλ Δημόπουλο, απαρτίζεται από τον διευθυντή της Αυστριακής Κινηματογραφικής Επιτροπής Μάρτιν Σβάιγκχοφερ, τους σκηνοθέτες Σκαντάρ Κόπτι και Μοχάμετ Αλ – Νταράτζι, καθώς και τον παραγωγό Μπεχρούζ Χασέιμιαν.

Υποδεχόμενος την κριτική επιτροπή ο κ. Εϊπίδης δήλωσε συγκινημένος και περήφανος που υποδέχεται στην προεδρία της έναν παλιό γνώριμο του Φεστιβάλ, τον Μισέλ Δημόπουλο, ο οποίος διετέλεσε διευθυντής του θεσμού από το 1991 ως το 2005. «Χαίρομαι για αυτή τη συνάντηση και για το γεγονός ότι ο Μισέλ Δημόπουλος αποδέχτηκε να αναλάβει το ρόλο του προέδρου. Είμαστε στο μέσο του Φεστιβάλ και είμαι αισιόδοξος ότι θα επιλεγούν οι καλύτερες ταινίες από την κριτική επιτροπή. Τους καλωσορίζω θερμά όλους στη Θεσσαλονίκη».

Ο κ. Δημόπουλος, από την πλευρά του, αναφέρθηκε τόσο στο παρόν όσο και το μέλλον του θεσμού. «Απουσιάζω εδώ και πέντε χρόνια από το Φεστιβάλ και είναι μια πρώτης τάξης ευκαιρία για να επιστρέψω και να δω πως έχει εξελιχθεί. Τα μηνύματα είναι αισιόδοξα, παρά την κακή συγκυρία. Σ’ ένα Φεστιβάλ όπως αυτό - που γνωρίζω πολύ καλά- κύριο μέλημα δεν μπορεί παρά να είναι οι ταινίες και το είδος κινηματογράφου που προτείνεις. Νομίζω πως είχε χαθεί κάπως αυτή η αντίληψη τα τελευταία πέντε χρόνια. Τώρα επικεντρωνόμαστε στις ταινίες και ταυτίζομαι με αυτό το κριτήριο του Δημήτρη Εϊπίδη. Πιστεύω πως το Φεστιβάλ είναι ένα όχημα που έχει πάρει εμπρός και τσουλάει μια χαρά. Το κοινό το έχει αναγνωρίσει, απλά κάθε χρόνο χρειάζεται να το εμπλουτίζεις και να το τονώνεις. Δεν είναι όπως στην αρχή, που προσπαθούσαμε να προσελκύσουμε τους θεατές. Το Φεστιβάλ είναι μια πραγματικότητα στη Θεσσαλονίκη, κι ας μην είχε πάντα την κατάλληλη υποστήριξη από τις τοπικές αρχές. Ας ελπίσουμε τώρα, που ο δήμος άλλαξε σελίδα, να έχουμε ακόμα καλύτερη συνεργασία μαζί του. Όσον αφορά στο ρόλο του προέδρου της κριτικής επιτροπής, το μόνο που έχω να πω είναι ότι δεν είναι καθόλου κουραστικός, είναι μάλλον λιγότερο κουραστικός από το ρόλο του διευθυντή. Άλλωστε, έχω συμμετάσχει σε 40 κριτικές επιτροπές στο παρελθόν, επομένως το να είναι κανείς εξειδικευμένος θεατής χωρίς άγχος, αποτελεί χαρά».

Τα μέλη της κριτικής επιτροπής δεν παρέλειψαν να τονίσουν τη δυσκολία της επιλογής τους ανάμεσα σε πολλές καλές ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού του 51^ου Φεστιβάλ, αλλά και την ευχαρίστηση που προσφέρει η πολύωρη παραμονή στις σκοτεινές αίθουσες και οι ατελείωτες συζητήσεις που ακολουθούν.

Ο αυστριακός διευθυντής της αυστριακής κινηματογραφικής επιτροπής Μάρτιν Σβάιγκχοφερ, μίλησε για το ρόλο του στην επιτροπή και τα κριτήρια επιλογής του. «Κάθε ταινία είναι ξεχωριστή, συναρπαστική, και σου προσφέρει μια άλλη οπτική, μαθαίνεις από αυτή. Το να κρίνεις ταινίες είναι κάπως περίεργο, γιατί ο καθένας νομίζει ότι είναι ειδικός. Είμαστε όλοι εδώ σε αυτό το τραπέζι άτομα με διαφορετικές απόψεις και το πιο ενδιαφέρον απ’ όλα είναι όταν συζητάμε. Αν συμφωνούμε, μπορεί να τελειώσουμε σε 30 λεπτά, αν όχι μπορεί να συζητάμε επί πέντε ώρες. Το κριτήριο για μένα είναι εάν ο κινηματογραφιστής πέτυχε τον αρχικό του στόχο, εάν κατάφερε να μου πει αυτό που ήθελε». Και πρόσθεσε: «Όσον αφορά στο μέλλον του Φεστιβάλ, είμαι πολύ αισιόδοξος. Τα φεστιβάλ θα γίνουν ένα ακόμη μεγαλύτερο κανάλι διανομής ταινιών. Υπάρχει μια πολύ έντονη ευθύνη που έχουν τα φεστιβάλ παγκοσμίως και αυτή είναι να παρουσιάζουν νέες, ξεχωριστές ταινίες, που ίσως δεν μπορούν να βρουν το δρόμο τους προς τις αίθουσες. Και, ευτυχώς, εσείς εδώ το κάνετε».

Ο παλαιστίνιος δημιουργός Σκαντάρ Κόπτι εξήγησε πως για τον ίδιο το να βλέπει ταινίες είναι το ευκολότερο κομμάτι. «Μέχρι σήμερα είδαμε έξι ταινίες και νομίζω πως θα είναι δύσκολο να βγάλουμε νικητή ανάμεσα σε τόσες καλές ταινίες. Για μένα πάντως, που βρίσκομαι τρίτη φορά σε αυτή τη θέση, δεν υπάρχει αυτό που λέμε η καλύτερη ταινία. Όλα έχουν να κάνουν με τη γεύση του καθενός, είναι σαν το φαγητό. Όλα εξαρτώνται από τη δυναμική των ομάδων που κρίνουν».

Από την πλευρά του, ο ιρακινός σκηνοθέτης Μοχάμεντ Αλ - Νταράτζι, ο οποίος συμμετέχει για πρώτη φορά σε κριτική επιτροπή, δήλωσε ότι η εμπειρία είναι ιδιαίτερα σημαντική γι’ αυτόν. «Συνήθως βρισκόμουν από την άλλη πλευρά, επομένως είμαι μπερδεμένος, αλλά με την καλή έννοια. Δεν θεωρώ ότι οι ταινίες πρέπει να διαγωνίζονται, με τον τρόπο που γίνεται π.χ. στα αθλήματα. Περιμένω με ανυπομονησία την τελευταία μέρα, τη μέρα των αποτελεσμάτων. Μέχρι τότε, χαίρομαι τη συναναστροφή με τόσο έμπειρους ανθρώπους γύρω μου».

Τέλος, ο παραγωγός Μπεχρούζ Χασέιμιαν επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι η συμμετοχή του στην κριτική επιτροπή συμπίπτει με την παραγωγή της νέας του ταινίας. «Είναι πολύ διαφορετικό το συναίσθημα για μένα, γιατί ετοιμάζοντας τώρα τη νέα μου ταινία, αντιλαμβάνομαι ακόμα πιο έντονα πια λάθη δεν πρέπει να κάνω, μου θυμίζει συνέχεια πώς είναι να είσαι από την πλευρά του θεατή. Στην επιλογή μου ως μέλος της κριτικής επιτροπής δεν θα συμβιβαστώ. Άλλωστε, δεν είμαι πολιτικός, πιστεύω όμως ότι θα καταλήξουμε στη σωστή απόφαση, ακόμα και μέσα από διαφωνίες. Όσο για το Φεστιβάλ, επειδή το παρακολουθώ τα τελευταία χρόνια, θεωρώ ότι παίζει και θα παίξει και στο μέλλον σημαντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή».

51^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

3-12 Δεκεμβρίου 2010

ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ 6/12

Ο κύκλος συζητήσεων της ενότητας Κουβεντιάζοντας του 51ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συνεχίστηκε τη Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου στο ξενοδοχείο Electra Palace, με συντονίστρια τη δημοσιογράφο Έλενα Χρηστοπούλου. Οι κινηματογραφιστές Μόραγκ Μακ Κίνον (Γάιδαροι / Donkeys), Μαρία Σένταλ (Limbo), Μπουρχάν Κουρμπάνι (Πίστη / Shahada) και Ντράγκομιρ Σόλεφ (Καταφύγιο / Shelter) κατέθεσαν τις απόψεις τους απαντώντας σε ποιο ερώτημα κρύβεται πίσω από την ταινία του καθενός, αλλά και στο πώς η κινηματογραφική τους εκπαίδευση καθόρισε τη σκηνοθετική τους ματιά.

Το ξεκίνημα της κουβέντας έκανε η σκωτσέζα Μόραγκ Μακ Κίνον, η ταινία της οποίας Γάιδαροι / Donkeys συμμετέχει στο διαγωνιστικό τμήμα της 51^ης διοργάνωσης. Η δημιουργός, αναφερόμενη στην ουσία του φιλμ της, επεσήμανε: «Χαίρομαι που μπορώ να πω εδώ με άνεση, και ενώ βρίσκομαι αρκετά μακριά από την πατρίδα μου, ότι η ιστορία της ταινίας αφορά και στη δική μου οικογένεια, αφού μιλά για ανολοκλήρωτα συναισθήματα, πόνο, λέξεις και σκέψεις που δεν έχουν έρθει ποτέ στην επιφάνεια, που δεν έχουν ποτέ αντιμετωπιστεί. Ίσως, τελικά, να είναι αυτό το ερώτημα που ήθελα να αναδείξω μέσα από την ταινία».

Η ταινία Limbo της νορβηγίδας Μαρία Σένταλ, η οποία επίσης συμμετέχει στο διεθνές διαγωνιστικό του 51^ου ΦΚΘ, έχει ως πρωταγωνίστρια μια γυναίκα που αναθεωρεί τα πάντα όταν ανακαλύπτει την απιστία του άντρα της. «Ίσως το σενάριο να ακούγεται κάπως μπανάλ, ωστόσο, πρόκειται για μια σκεπτόμενη ταινία, αφού ο θεατής αισθάνεται διαρκώς την συναισθηματική αγωνία της ηρωίδας. Πρόκειται για μια γυναίκα που ‘’χάνει’’ τον εαυτό της, σε μια ηλικία και σε μια φάση ζωής όπου κάτι τέτοιο είναι αναπάντεχο. Το ερώτημα για εμένα, που έχω ζήσει μαζί με τα έξι μου παιδιά στο Τρινιντάντ - όπου διαδραματίζεται η ιστορία- δεν ήταν άλλο από το πώς πραγματικά είναι η ζωή για μια μητέρα σήμερα, αλλά και το πώς ήταν για τη μητέρα μου η οποία είχε τέσσερα παιδιά τη δεκαετία του ‘70».

Από την άλλη πλευρά, ο αφγανικής καταγωγής Γερμανός σκηνοθέτης Μπουρχάν Κουρμπάνι εξήγησε πως στην ταινία Πίστη / Shahada, το ερώτημα που «κλήθηκε» να απαντήσει αφορούσε στη θρησκεία. «Ποιο είναι το καλύτερο και ποιο το χειρότερο που μπορεί να σου προσφέρει μια θρησκεία, ένας θεσμός που αφορά κάτι αφηρημένο, το οποίο μπορεί να σου προσφέρει καταφύγιο να σε γιατρέψει αλλά και να δημιουργήσει προβλήματα;» αναρωτήθηκε χαρακτηριστικά ο δημιουργός.

Ο βούλγαρος σκηνοθέτης Ντράγκομιρ Σόλεφ επεσήμανε ότι στην ταινία Καταφύγιο / Shelter, η οποία προβάλλεται στο τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια του 51^ου Φεστιβάλ, δεν επιχείρησε να απαντήσει σε κάποιο κεντρικό υπαρξιακό ερώτημα, αλλά να αποτυπώσει μια κατάσταση όπως τη βίωσε ο ίδιος στο παρελθόν. «Υπήρχε ένας συγκεκριμένος άνθρωπος, τον οποίο ήθελα να προσεγγίσω. Τελικά αυτό συνέβη: έγινα μέλος της συμμορίας του και περάσαμε πολλά μαζί, μέχρι ακόμη που μας συνέλαβαν. Έτσι ξεκινά και η ταινία… Πάντως, το φιλμ δεν είναι αυτοβιογραφικό, ίσως μόνο αυτό το κομμάτι», εξομολογήθηκε ο δημιουργός.

Η συζήτηση συνεχίστηκε με τους δημιουργούς να εκφράζουν τους προβληματισμούς τους αναφορικά με τις κινηματογραφικές σχολές, αλλά και το εάν μια ταινία «οφείλει» να πηγάζει από το συναίσθημα του σκηνοθέτη. Ο Μπουρχάν Κουρμπάνι υπογράμμισε: «Σε πολλές σχολές της Γερμανίας θεωρείται ότι δεν πρέπει κανείς να σκηνοθετεί με αυτό τον τρόπο. Ωστόσο, εγώ θέλω να ενυπάρχει στις ταινίες μου το προσωπικό μου συναίσθημα και άποψη, π.χ. οι ταινίες μου να έχουν πολλή μουσική». Και πρόσθεσε σεμνά: «Μου φαίνεται περίεργο το ότι ενώ μέχρι πρότινος ήμουν φοιτητής, τώρα ο κόσμος με αποκαλεί σκηνοθέτη και γνωρίζω τα κινηματογραφικά μου ινδάλματα. Για να πω την αλήθεια, δεν ξέρω αν το αξίζω: εάν, δηλαδή, επειδή έχω κάνει μια ταινία θα πρέπει να αντιμετωπίζομαι κι εγώ ως σκηνοθέτης, όπως όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί που θαυμάζω».

Η Μαρία Σένταλ, με σπουδές στη Δανία, εξήγησε: «Η δική μου γενιά σπούδασε κινηματογράφο στο εξωτερικό, αλλά η σημερινή γενιά είναι η μόνη που σπουδάζει στη Νορβηγία και, μάλιστα, σε μια σχολή η οποία κατά τη γνώμη μου στήθηκε με λανθασμένο τρόπο, αφού απλά οι υπεύθυνοι εκμεταλλεύτηκαν τις εγκαταστάσεις της χειμερινής Ολυμπιάδας που έγινε στη χώρα σε ένα μικρό χωριό μιάμιση ώρα έξω από το Όσλο, αφήνοντας αυτά τα παιδιά στην πολιτιστική απομόνωση».

Τη διαφωνία του σε αυτή την προσέγγιση εξέφρασε ο Ντράγκομιρ Σόλεφ, ο οποίος ίσως θα προτιμούσε να μην είχε σπουδάσει στο κέντρο της πόλης της Σόφιας. «Θα ήθελα λίγη απομόνωση, μια αφορμή για σκέψη και συγκέντρωση. Προσωπικά μιλώντας, δεν βλέπω τίποτε κακό στον τρόπο που λειτουργεί η συγκεκριμένη νορβηγική σχολή. Εξάλλου, το πιο σημαντικό από όλα δεν είναι το σχολείο, αλλά ο δάσκαλος».

Από την πλευρά της, η Μόραγκ Μακ Κίνον, χωρίς σπουδές αλλά με περίσσιο ταλέντο, τόνισε: «Ζηλεύω που όλοι εσείς μιλάτε για τις σχολές όπου φοιτήσατε. Εγώ έκανα μαθήματα με έναν καθηγητή στη Σκωτία, ο οποίος ήταν δάσκαλος κινηματογράφου αλλά δεν έχει κάνει ούτε μια ταινία. Ουσιαστικά, μαθαίνω κάθε μέρα μέσα από τη δουλειά. Ξεκίνησα με διαφημίσεις και τηλεοπτικές σειρές, και τώρα μπαίνω στον κινηματογράφο και το απολαμβάνω πολύ».

ΒΡΑΒΕΙΑ ΑΓΟΡΑΣ 51^ου ΦΚΘ

Μέσα σε εορταστική ατμόσφαιρα, παρουσία του διευθυντή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κ. Δημήτρη Εϊπίδη, έπεσε η αυλαία της Αγοράς/Μάρκετ του 51^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τη Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου στην Αποθήκη Γ’, όπου απονεμήθηκαν τα βραβεία του 8^ου Ταμείου Ανάπτυξης Σεναρίου Balkan Fund, του 6^ου Φόρουμ Συμπαραγωγών Crossroads, του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου MF1 Script 2 Film Workshops και των Works in Progress.

Την εκδήλωση χαιρέτισε ο κ. Εϊπίδης, ο οποίος ευχαρίστησε όλους τους συμμετέχοντες στην Αγορά. «Είναι μεγάλη βραδιά για εσάς η αποψινή. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που έχουμε κοντά μας νέους ανθρώπους που φέρνουν τα project τους στη Θεσσαλονίκη και περνούν αυτή τη διαδικασία επιλογής. Το αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να είναι η παραγωγή καλών, ποιοτικών ταινιών», τόνισε ο κ. Εϊπίδης.

Στη συνέχεια, η υπεύθυνη διοργάνωσης της Αγοράς, κ. Marie Pierre Macia, ευχαρίστησε τους συνεργάτες της από το 51^ο ΦΚΘ, ο οποίοι όπως είπε δούλεψαν πολύ σκληρά, παρά τις δυσκολίες. «Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι για εμάς κάτι παραπάνω από μια απλή διοργάνωση, το έχουμε μέσα στην καρδιά μας», σημείωσε η κ. Macia, και αναφερόμενη στους συμμετέχοντες συμπλήρωσε ότι «ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των κριτικών επιτροπών, θέλουμε να σας δούμε να προχωράτε και να εξελίσσεστε στον κόσμο του σινεμά».

Τα πρώτα βραβεία της εκδήλωσης δόθηκαν από την κριτική επιτροπή του 8^ου Ταμείου Ανάπτυξης Σεναρίου Balkan Fund, η οποία αποτελείται από τους Alex Baciu (σεναριογράφο, Ρουμανία), Πάνο Ιωσηφέλη (σεναριογράφο, Ελλάδα) και Richard Kwietniowski (σεναριογράφο/σκηνοθέτη, Μ. Βρετανία/Πολωνία).

Η κριτική επιτροπή απένειμε τρία βραβεία (το ένα εξ ημισίας) που αντιστοιχούν σε 7.000 ευρώ το καθένα, στα εξής κινηματογραφικά σχέδια:

September: σενάριο Κάλλια Παπαδάκη/ Πέννυ Παναγιωτοπούλου, σκηνοθεσία/ παραγωγή Πέννυ Παναγιωτοπούλου, συμπαραγωγός Θανάσης Καραθάνος, Twenty Twenty Vision (Ελλάδα/ Γερμανία).

The Last Sleepless: σενάριο/ σκηνοθεσία Ilke Yesilay, συν-σκηνοθεσία Gulsen Akbas, παραγωγή Emre Yeksan, YXN – Yeksan Film (Τουρκία). Το βραβείο υποστηρίζεται από το CNC (Centre National du Cinema et de l’ Image Animee).

Και εξ ημισίας:

The Barbarians: σενάριο/σκηνοθεσία Ivan Ikic, συν-σεναριογράφος Boban Jevtic, παραγωγός Milan Stojanovic, Sense Production D.O.O. (Σερβία)
The House: σενάριο Sanja Kovacevic, σκηνοθεσία Zoran Sudar, παραγωγή Igor A. Nolan, Mainframe Production (Κροατία).

Η κριτική επιτροπή του 6^ου Φόρουμ Συμπαραγωγών Crossroads που αποτελείται από τους Gabor Greiner (Sales Agent – Films Boutique, Γερμανία), Claire Launay (ΑRTE, Γαλλία) και Διονύση Σαμιώτη (παραγωγός – Film in Mind, Ελλάδα) βράβευσε το κινηματογραφικό σχέδιο Youth, σε σκηνοθεσία Tom Shoval, παραγωγή Gal Greenspan, Greenproductions (Ισραήλ). Aπό φέτος, η Kodac Cinelabs Greece υποστηρίζει την παραγωγή του βραβευμένου κινηματογραφικού σχεδίου με υλικά και υπηρεσίες μέχρι και 10.000 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο παραγωγός του Youth κερδίζει επίσης διαπίστευση για το Producer’s Network του Φεστιβάλ των Καννών 2011 και την ευκαιρία να παρουσιάσει το κινηματογραφικό του σχέδιο στο Sofia Meetings του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σόφια το 2011.

Η κριτική επιτροπή του Crossroads αποφάσισε επίσης να αποδώσει ειδική μνεία στο κινηματογραφικό σχέδιο Home Sweet Home, σε σκηνοθεσία και παραγωγή Κυριάκου Τοφαρίδη, Avra Production (Κύπρος).

Στη συνέχεια, τιμώντας τη συνεργασία του με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο MFI Script 2 Film Workshops που διοργανώνεται από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Κινηματογράφου (ΜΙΚ), βράβευσε το κινηματογραφικό σχέδιο The House: σενάριο Sanjia Kovacevic, σκηνοθεσία Zoran Sudar, παραγωγή Igor A. Nolan, Mainframe Production (Κροατία).

Τέλος, η κριτική επιτροπή των Works in Progress, αποτελούμενη από τους Juliete Schrameck (MK2, Υπεύθυνη Τμήματος Αγορών και Συμπαραγωγών, Γαλλία), Karel Och (Διευθυντή Προγράμματος – Karlovy Vary Intl Film Festival, Τσεχία) και Κωνσταντίνα Σταυριανού (παραγωγό – Graal, Ελλάδα) βράβευσαν την ταινία Άδικος Κόσμος σε σκηνοθεσία Φίλιππου Τσίτου, σενάριο Φίλιππου Τσίτου/Δώρας Μασκλαβάνου και παραγωγή Αλεξάνδρας Μπουσίου, Wrong Men (Ελλάδα). Να σημειωθεί ότι φέτος, οι εταιρείες Graal και Kodac Cinelabs Greece προσφέρουν στο βραβευθέν σχέδιο του τμήματος Works in Progress υπηρεσίες και υλικά αξίας έως και 70.000 ευρώ.

ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Το Ελληνικό Σινεμά ξεπερνά τα σύνορα

Η πολύτιμη εμπειρία που αποκόμισαν απ’ την συμμετοχή τους σε διεθνή φεστιβάλ, οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν, αλλά και οι προοπτικές που ανοίγονται για τον ελληνικό κινηματογράφο στο εξωτερικό, ήταν ορισμένα από τα ζητήματα που τέθηκαν στην ανοιχτή συζήτηση με θέμα «Το ελληνικό σινεμά ξεπερνά τα σύνορα», την Τρίτη 7 Δεκεμβρίου, στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, στο Λιμάνι, στο πλαίσιο του 51ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στη συζήτηση συμμετείχαν οι σκηνοθέτες Κωνσταντίνος Γιάνναρης, Αλέξης Αλεξίου, Βαρδής Μαρινάκης, Άρης Μπαφαλούκας και Σύλλας Τζουμέρκας. Παρόντες στη συζήτηση, που συντόνισε ο κριτικός κινηματογράφου Γιώργος Κρασσακόπουλος, ήταν μεταξύ άλλων ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Εϊπίδης, ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Γιώργος Παπαλιός και ο πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, Τάσος Μπουλμέτης.

Υποδεχόμενος τους παριστάμενους, ο κ. Εϊπίδης τόνισε χαρακτηριστικά: «Είμαι αισιόδοξος ότι ο ελληνικός κινηματογράφος αλλάζει και πιστεύω ότι θα αξιοποιήσουμε τις άπειρες δυνατότητες που έχουμε για να δείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο τον τόπο και τον πολιτισμό μας».

Στη συνέχεια, οι έλληνες δημιουργοί αναφέρθηκαν στην πρώτη τους εμπειρία σε διεθνή Φεστιβάλ, συμφωνώντας ότι εκτός από χαρά, τους προκάλεσε και αμηχανία. «Η πρώτη μου παρουσία στο Φεστιβάλ των Κανών ήταν μια μοναχική, φρικτή εμπειρία, κάθε άλλο παρά ευχάριστη. Βρισκόμουν σε μια παραζάλη», επεσήμανε ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης. «Σε ένα φεστιβάλ μπορεί να νιώσεις πολύ μόνος, καθώς εκτίθεσαι ουσιαστικά εκτός της χώρας σου», υπερθεμάτισε ο Βαρδής Μαρινάκης, η ταινία του οποίου Μαύρο Λιβάδι συμμετείχε στο Φεστιβάλ της Σεβίλλης. «Με είχε κυριεύσει απόλυτος τρόμος την ώρα της προβολής», τόνισε από την πλευρά του ο Σύλλας Τζουμέρκας, ο οποίος συμμετείχε με την ταινία του, Χώρα Προέλευσης στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Θετικότερα κατέγραψαν την παρουσία τους στα Φεστιβάλ του Μόντρεαλ και του Ρόντερνταμ αντίστοιχα, ο Άρης Μπαφαλούκας με την ταινία του Άπνοια και ο Αλέξης Αλεξίου με το φιλμ Ιστορία 52. «Πήγα στο Φεστιβάλ του Μόντρεαλ με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μου. Ήταν εξαιρετική εμπειρία, διότι η ταινία προβλήθηκε πρώτα στο εξωτερικό και μετά στην Ελλάδα και είχα την ευκαιρία να δω τις αντιδράσεις του κόσμου», παρατήρησε ο Άρης Μπαφαλούκας. «Πήγα με την Ιστορία 52 στο Φεστιβάλ του Ρότερνταμ. Η εμπειρία είναι αποκαλυπτική για ένα νέο δημιουργό. Μάλιστα, πριν προβληθεί η ταινία μου, με έχει προειδοποιήσει κάποιος από τους διοργανωτές ότι το κοινό μπορεί να αντιδράσει ακραία, εξαιτίας του θέματος. Τελικά, με εξαίρεση έναν θεατή που μου φώναζε «Γιατί έκανες αυτή την ταινία;», όλα ήταν μια χαρά», πρόσθεσε ο Αλέξης Αλεξίου.

Αμέσως μετά τέθηκε το ερώτημα, κατά πόσο ένας δημιουργός πρέπει να ασχολείται και με το εμπορικό σκέλος (προώθηση και προβολή) της ταινίας του. «Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι και επιχειρηματίας, να ξέρει να πουλάει σωστά τη δουλειά του, γιατί και η τέχνη είναι μια επιχείρηση», τόνισε ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης. Απ’ την πλευρά του, ο Βαρδής Μαρινάκης, σημείωσε ότι στο εξωτερικό η προώθηση ενός project ξεκινά πολύ νωρίς από το treatment, γεγονός για το οποίο υπάρχει άγνοια στην Ελλάδα. «Με ενοχλεί όταν πολλές φορές απουσιάζει το συναίσθημα και αρχίζουμε να σκεφτόμαστε τα πρακτικά ζητήματα για την προώθηση μιας ταινίας. Στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το ένιωσα αυτό. Ήταν σαν παρουσιάζαμε την πραμάτεια μας, σα να πουλάμε κάλτσες», υπογράμμισε. «Το καλύτερο θα ήταν να μπορέσει να αναλάβει κάποιος άλλος το κομμάτι της επικοινωνίας και εμείς να επικεντρωθούμε στο κομμάτι της δημιουργίας, που είναι και το πιο ευγενές κομμάτι μας», συμφώνησε ο Άρης Μπαφαλούκας.

Σχετικά με το ποιες ενέργειες εκ μέρους των θεσμικών φορέων θα βοηθούσαν περαιτέρω στην προώθηση της ελληνικής ταινίας στο εξωτερικό, οι σκηνοθέτες εντόπισαν το πρόβλημα περισσότερο στην επικοινωνία, αλλά και στα κριτήρια επιλογής των ταινιών. «Όλα είναι επικοινωνία και εκεί θα πρέπει να επενδύσουμε, στον τρόπο προώθησης των ταινιών. Θα πρέπει να εμβαθύνουμε στη διαδικασία επιλογής των project και να προωθούνται αυτά που έχουν μια αλήθεια, ακόμη κι αν αρχικά δείχνουν να μην ακολουθούν κάποιους βασικούς κανόνες», επεσήμανε ο Βαρδής Μαρινάκης. Ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης, εστίασε στον τρόπο λειτουργίας του θεσμού των Φεστιβάλ, ο οποίος όπως υποστήριξε, «είναι σε κρίση». «Για παράδειγμα, σε κάποια φεστιβάλ, όπως οι Κάνες, υπάρχουν κρούσματα οικογενειοκρατίας, ενώ σε πολλά φεστιβάλ εμπλέκονται σε μεγάλο βαθμό εταιρείες πωλήσεων. Επίσης πολλές φορές τα κριτήρια επιλογής δεν είναι αισθητικά ή καλλιτεχνικά αλλά, εμπεριέχουν ζητήματα πολιτικής», υποστήριξε ο σκηνοθέτης. Παίρνοντας το λόγο, ο πρόεδρος του ΕΚΚ, κ. Παπαλιός τόνισε ότι «το μεγάλο στοίχημα είναι να πείσεις κάποιον να δει την ταινία σου και οι έλληνες σκηνοθέτες αρχίζουν να το επιτυγχάνουν αυτό».

Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν πλέον, λόγω και της διεθνούς προβολής της χώρας μας με αφορμή την οικονομική κρίση, ο ελληνικός κινηματογράφος έγινε μόδα. «Εάν υπάρχει αυτή η μόδα μας συμφέρει πολύ», είπε ο Σύλλας Τζουμέρκας, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι «το ζήτημα είναι να ενδιαφέρει και το θέμα της ταινίας το κοινό του εξωτερικού». Παρεμβαίνοντας στη συζήτηση, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, Τάσος Μπουλμέτης, εξέφρασε την πεποίθηση ότι «η οικονομική κρίση θα βοηθήσει στην προβολή του ελληνικού κινηματογράφου τα επόμενα χρόνια».

Στο ρόλο της τηλεόρασης σε σχέση με τον κινηματογράφο, αναφέρθηκαν στη συνέχεια οι συμμετέχοντες στη συζήτηση. «Η κατάσταση είναι τραγική, όμως δεν ευθύνεται μόνο ο κινηματογράφος γι' αυτό. Το τηλεοπτικό τοπίο είναι φοβερά υποβαθμισμένο και η τηλεόραση δεν κάνει τη δουλειά της, δεν ανεβάζει το επίπεδο», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Γιάνναρης. «Πυροβολούν τους σκηνοθέτες για την τέχνη που παράγουν, αλλά δεν σκέφτεται κανείς ότι όλοι είναι υπεύθυνοι για την σημερινή κατάσταση», πρόσθεσε ο Άρης Μπαφαλούκας. Από την πλευρά του, ο Αλέξης Αλεξίου, υποστήριξε ότι σήμερα βιώνουμε, μια έντονη πολιτιστική κρίση «κατά την οποία είναι δυσκολότερο από ποτέ να γυρίσει κανείς μια ταινία».

Στο θέμα τοποθετήθηκε και ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Εϊπίδης: «Ο έλληνας θεατής έχει εθιστεί στα εμπορικά προϊόντα, δεν είναι εκπαιδευμένος να παρακολουθεί ποιοτικό κινηματογράφο. Παρόλα αυτά, εγώ παραμένω ρομαντικός και πιστεύω σε έναν καλύτερο κόσμο μέσα από την τέχνη και τον πολιτισμό. Είμαστε σε περίοδο ανάπτυξης και οι έλληνες σκηνοθέτες, που κατάφεραν να στρέψουν το διεθνές ενδιαφέρον στη ελληνική παραγωγή, έδωσαν το έναυσμα».